تۆڕی مافه‌كانی مرۆڤی کوردستان

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته می‌پردازد. این گزارش، حاصل بررسی اخبار و گزارش‌های منتشر شده توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستی‌آزمایی اخبار انتشار یافته از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایت‌های خبری است.

با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و فشارهایی که بر قربانیان و متاثران از نقض حقوق بشر، خانواده‌ها و نزدیکان آن‌ها وجود دارد، دسترسی به اطلاعات کامل و دقیق درباره تمامی موارد نقض حقوق بشر با محدودیت‌های زیادی همراه است. بنا بر این آمار و اطلاعات ارائه ‌شده در این گزارش، همه موارد نقض حقوق بشر را در بر نمی‌گیرد.

کولبران

ابراهیم احمدنژاد، کولبر اهل مهاباد، با تیراندازی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در مناطق مرزی شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی کشته شد.

سه کولبر دیگر به نام‌های ماردین شکری، جبار زارعی، و اسعد فیروزبخت، با تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران در مناطق مرزی استان‌های کرمانشاه و آذربایجان غربی زخمی شدند.

احمد رضایی، کولبر اهل جوانرود، در اثر انفجار مین در مرز نوسود استان کرمانشاه، از ناحیه مچ پا دچار نقص عضو شد.

اعدام‌ها

حکم اعدام دست‌کم ۱۱ زندانی در ندامتگاه مرکزی کرج و زندان‌های نقده، ارومیه، قزلحصار کرج و بیرجند به اتهام‌های «قتل عمد»، «تجاوز به عنف» و «مواد مخدر» اجرا شد.

احکام

دست‌کم ۱۳ شهروند کُرد در شهرهای بوکان، اشنویه، ارومیه، تهران، دهگلان و سنندج به اتهامات سیاسی به اعدام یا حبس تعزیری محکوم شده‌اند.

برای ۴ نفر، از جمله یک شهروند اهل اقلیم کردستان عراق به نام‌های ادریس آلی، آزاد شجاعی، ناصر بکرزاده و رسول احمد رسول به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل»، حکم اعدام صادر شده است.

وریشه مرادی، زندانی سیاسی کُرد و عضو جامعه زنان آزاد شرق کردستان (کژار)، از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به اتهام «بغی» به اعدام محکوم شد.

بازداشت‌ها

دست‌کم ۲۲ شهروند و کنشگر محیط‌زیست، مدنی، زنان، فرهنگی و کارگری در استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و تهران به اتهامات سیاسی توسط نهادهای امنیتی و قضایی بازداشت شدند.

هشت نفر از این افراد برای اجرای حکم حبس به زندان‌های قروه، سنندج، تهران، مهاباد، مریوان و اشنویه منتقل شدند.

در این میان یک نفر با تودیع وثیقه به‌صورت موقت آزاد شده و از سرنوشت دیگر بازداشت‌شدگان اطلاعی در دست نیست.

وضعیت زندانیان سیاسی

سامان یاسین، هنرمند کُرد و از بازداشت‌شدگان خیزش ژن ژیان ئازادی، پس از دو سال حبس، با وثیقه ۴ میلیارد تومانی برای اولین بار به مرخصی استعلاجی رفت تا تحت درمان پزشکی قرار گیرد.

وریشه مرادی که همزمان با روز جهانی علیه مجازات اعدام دست به اعتصاب غذا زده بود، بعد از ۲۰ روز به اعتصاب غذای خود پایان داد. وی که در نتیجه اعتصاب غذا دچار مشکلات گوارشی شده است، قرار بود با هزینه شخصی به یکی از مراکز درمانی خارج از زندان منتقل شود، اما پس از صدور حکم اعدام برای وی، مسئولان زندان اعلام کرده‌اند که خروج او از زندان ممنوع شده است.

زینب جلالیان که هفدهمین سال حبس خود را در زندان مرکزی یزد می‌گذراند، با دستور وزارت اطلاعات از حق ملاقات با خانواده محروم شده است. وی از چهار سال پیش تاکنون تنها یک بار موفق به انجام ملاقات با خانواده‌اش شده است.

این زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد، به دنبال درد شدید در ناحیه پهلو به بیمارستان منتقل شد، اما ماموران او را مجبور کردند، آزمایش‌های پزشکی را با دست‌بند و پابند انجام دهد.

زن‌کشی

یک زن ۴۰ ساله اهل ایلام توسط همسرش به قتل رسید. هویت این زن هنوز مشخص نیست و انگیزه قتل «اختلافات خانوادگی» عنوان شده است.

انفجار مین و مهمات جنگی

احمد علی‌محمدی، شهروند اهل ایلام، بر اثر انفجار مهمات جنگی در یک کارگاه ضایعاتی جان خود را از دست داد.

احمد رضایی، کولبر اهل جوانرود، در اثر انفجار مین در مرز نوسود استان کرمانشاه، از ناحیه مچ پا دچار نقص عضو شد.

قطع عضو

حکم قطع چهار انگشت دست راست شهاب تیموری و مهرداد تیموری، دو برادر زندانی اهل سرپل ذهاب استان کرمانشاه، در زندان مرکزی ارومیه اجرا شد. این دو نفر پس از چند ساعت بستری شدن در بیمارستان، به بخش پذیرش زندان بازگردانده شدند.

موارد دیگر

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۹ آبان با انتشار ویدئویی اعلام کرد که طی یک عملیات پیچیده اطلاعاتی با پشتیبانی عملیاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدای سپاه پاسداران، یکی از اعضای یک حزب اپوزیسیون کُرد کشته و دو نفر دیگر از اعضای آن بازداشت شده‌اند.
در پی این اعلام، حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) در تاریخ ۱۳ آبان ۱۴۰۳ با انتشار گزارشی تأیید کرد که یکی از اعضای این حزب به نام مولان رستمی، اهل سردشت، در این عملیات کشته شده است.

در جریان درگیری میان نیروهای سپاه پاسداران و اعضای یکی از احزاب اپوزیسیون کُرد در روستای دیوزناو شهرستان سروآباد، دست‌کم یک عضو سپاه به نام محمد احمدپور کشته و سه نفر دیگر زخمی شدند. این درگیری روز سه‌شنبه ۱ آبان ۱۴۰۳ پس از کمین‌گذاری نیروهای سپاه رخ داد. فرمانداری کامیاران نیز با انتشار اطلاعیه‌ای کشته شدن یکی از نیروهای سپاه در درگیری با حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) را تأیید کرد.