جمعی از اعضا و فعالان جامعه LGBTQ+ ایران به مناسبت ۱۷ می، روز جهانی آگاهی رسانی و اقدام در برابر ستیز با جامعهی LGBTQ+ با انتشار بیانیهایی موسم به بیانیه ۱۷ – ۲۲ مطالبات و توصیههایی را خطاب به رسانههای خبری در راستای توجه به حقوق افراد LGBTQ+ و پوشش مناسب موضوعات مربوط به این جامعه مطرح کردهاند.
متن کامل این بیانیه که نسخهایی از آن برای انتشار در اختیار شبکه حقوق بشر کردستان قرار داده شده است در ادامه میآید:
ما، اعضای جامعهی LGBTQ+ ایران، همانند سایر افراد در تمام بخشهای جامعه حضور داریم. از روستاهای مرزی تا خیابانهای تهران و همیشه بابت گرایش جنسی / عاطفی، جنسیت و هویت جنسیتی خود تحت خشونت، سرکوب و تبعیض مضاعف و سازمانیافته هستیم.
این تبعیضها تا حدی گسترده و این خشونتهای سازمان یافته تا حدی عادیسازی شدهاند، که حتی حضور ما و درد و رنجهایمان زیر سایهی اکثریت سیسجندر و هتروسکشوال جامعه رفته و انکار میشود!
دامنهی این انکار و به حاشیه رفتن، تا رسانهها هم گسترش یافته، و رسانهها، به ویژه رسانههای خبری، با مسئولیت خطیری که بر عهده دارند، میتوانند نقش مهم و در عین حال مثبتی در بازتاب وضعیت اعضای این جامعه داشته باشند، متاسفانه این مسئولیت را نه تنها به صورت درست به انجام نمیرسانند، بلکه با عدم پوشش اخبار مربوط، سانسور جزئیات خبری، انتشار اخبار نادرست، بدون راستیآزمایی خبر، استفاده از واژگان و اصطلاحاتی که امروزه با توجه به پیشرفت گفتمان جنس و جنسیت دیگر کاربردی ندارند و رعایت نکردن نزاکت سیاسی باعث آسیب و لطمهی بیشتری به جایگاه حساس اعضای این جامعه که جزو اقشار آسیب پذیر هستند، میشوند!
یکی از اشکال خشونت، عدم به رسمیت شناختن هویت فرد، رنج و درد و نشنیدن صدای او است، که در بالا به نمود آن در رسانههای خبری اشاره شده است.
از این رو ما، اعضای جامعهی LGBTQ+ ایران، به مناسبت هفدهم ماه مِی سال ۲۰۲۲ میلادی، که روز جهانی آگاهی رسانی و اقدام در برابر ستیز با جامعهی LGBTQ+ است، خطاب به رسانههای خبری، کنشگران وابسته به سازمان و سازمانهای کنشگری که به رسانه دسترسی دارند، مواردی را در طی بندهای زیر جهت کاهش این گونه از خشونت در محتوای رسانههای خبری مطالبه میکنیم:
بند ۱. همکاری و همفکری با افراد بیشتری از جامعه LGBTQ+ برای پوشش خبری و ارائه گزارش مرتبط با این جامعه، و به علاوه دعوت به همکاری از متخصصین و تحلیلگران جامعه LGBTQ+ در زمینههای مختلف.
بند ۲. توجه و پیگیری بیشتر اخبار و وقایع مرتبط با جامعه LGBTQ+ ایران، به ویژه اخبار مرتبط با پناهجویان این جامعه در کشور ترکیه.
بند ۳. تهیهی گزارش از مناسبات و تاریخهای مهم مرتبط با جامعهی LGBTQ+ مثل روز مشاهدهپذیری افراد لزبین و مواردی از این دست.
بند ۴. دقت بیشتر در حصول اطمینان از صحت جزئیات خبری، و در همین راستا، ارتباط و همکاری گستردهتر با خود اعضای این جامعه به صورت مستقیم و بدون واسطهگری سازمانهای مختلف.
بند ۵. رعایت نزاکت سیاسی (Political Correctness) و استفاده از واژگان درست و مورد تائید جامعهی LGBTQ+ ایران، بر اساس الگوی زیر:
• در اشاره به جامعه LGBTQ+ به جای سایر واژگان و عبارات چتری، اولویت با خود عبارت LGBTQ+ باشد. (لازم به ذکر است که این مورد به معنی منع استفاده از سایر واژگان چتری نمیباشد، بلکه ارائهی اولویت میباشد.)
• هویت هر فرد، طوری بیان شود که خود آن فرد، آن را بیان کرده است. به عنوان مثال در معرفی فردی که خود را «لزبین» معرفی کرده است، از همین واژه استفاده شود.
• جنسیت و هویت جنسیتی افراد نانباینری و در مجموع افراد Gender diverse به رسمیت شناخته شده و مورد احترام قرار بگیرد.
• از الفاظ توهین آمیزی چون «همج*نسباز»، «دوج*نسباز»، «د*وج*نسه» استفاده نشود.
• از عبارات قدیمی، نادرست و توهین آمیز نسبت به افراد ترنسجندر استفاده نشود.
عبارات «ترا*جنسیتی»، «ترا*جنسی»، «ترنس*سکشوال»، «تر*انس»، «ترنس* بودگی» و «تغ*ییر جنسیت» اشتباه و نادرست بوده و عبارات درست عبارتاند از «ترنسجندر» و «بازتائید جنسیت».
• کارکنان رسانههای خبری، موظفاند دانش خود از واژگان مرتبط با این حوزه را با بهروز رسانیهای موجود تطبیق داده و با یادگیری مرتب، اطلاعات و دانش کافی و به روز در این زمینه داشته باشند.
شایان ذکر است، پس از این بیانیه، موسوم به بیانیه ١٧ – ٢٢، اعضای جامعه LGBTQ+ ایران این حق را دارند تا در صورت عدم رعایت بندهای ۴ و ۵ در پوششهای خبری و تهیهی گزارشهای خبری، با صدایی رساتر و صریحتر از پیش ارزش خبری گزارش را زیر سوال برده و گزارشگر و مسئول مربوطه را بابت عدم توجه به این اصول مورد پرسش قرار دهند.
بیانیه ۱۷ – ۲۲ از جانب جمعی از اعضای مستقل جامعهی LGBTQ+ ایران بوده و هیچ وابستگیای به هیچ نهاد یا سازمانی ندارد.
اسامی امضا کنندگان: مهرداد راد، سیما بنا، ایلیا پوینده، زیبا نیکخو، سارا رضایی، الهام ثابتیان، زینب پیغمبرزاده، ملینا یاجم، آرتمیس اکبری، سازمان Afghan LGBT، ملودی شهرانی، دانیال یکتا، یاور برادران خسروشاهی، هیوا سپهر، رها فرخ، رها غیاثی، دلی مددی، نیما نیا، ایلیا دانش پژوه، برکه صحت، سایه نجم، آرزو حسینی، هومن پویا، کاوه کرمانشاهی، عاطفه گلریز، نیما فریدمهر، سینا مختاری، بنیامین فرنام، بهنام تدین، نیک پزشک، اردلان شهابی، نسیم آقاسی، نازگل نیک نفس، علی دادیار، نیاز سلوکی، ارس شفاخواه، طلا جوینده، لاله شکیبا، مانا پناهیان، مهدی علومی