طی روزهای اخیر به دنبال اقدام مسئولان زندان ساوه در استان مرکزی در تراشیدن اجباری سبیل یک مرد زندانی پیرو آیین یاری، شاهد موج گسترده‌ایی از اعتراضات شهروندان، فعالان و بزرگان آیینی یارسان نسبت به این اقدام توهین‌آمیز مسئولان دولتی بودیم. بزرگان و فعالان یارسان از طریق صدور بیانیه‌های فردی و جمعی و تعداد زیادی از شهروندان نیز با امضای نامه‌های سرگشاده اعتراض خود را نشان دادند.
بنا به اطلاع شبکه حقوق بشر کردستان، دی ماه امسال جواد احمدی، شهروند یارسان ساکن ساوه پس از آنکه به دلیل یک پرونده مالی از دادگاه به زندان این شهر منتقل شد، مسئولان به قصد تنبیه و توهین دستور تراشیدن اجباری سبیل او را دادند. داشتن سبیل برای مردان یارسان یکی از نشانه‌های آیینی محسوب می‌شود.
مسئولان و ماموران دولتی تا کنون بارها اقدام به این عمل توهین‌آمیز در رابطه با مردان پیرو آیین یاری کرده‌اند. در یکی از آخرین موارد در سال ۱۳۹۲ به دنبال تراشیدن اجباری سبیل یک مرد یارسان در زندان همدان، سه شهروند یارسان به نام‌های حسن رضوی، نیکمرد طاهری و محمد قنبری در اعتراض به این اقدام دست به خودسوزی زدند و جان باختند.
مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان که طی سال‌های اخیر در رابطه با حقوق شهروندی پیروان آیین یاری در ایران فعالیت می‌کند، پس از آنکه در تاریخ ۲۸ دی ماه امسال در اعتراض به توهین مسئولان زندان به اعتقادات آیینی جواد احمدی و تراشیدن اجباری سبیل او بیانیه‌ایی صادر کرده بود، امروز نیز با انتشار بیانیه دیگری ضمن اشاره به تبعیض‌های صورت گرفته علیه پیروان آیین یاری و به رسمیت شناخته شدن آیین یاری به عنوان “آیینی مستقل” در قانون اساسی ایران شده است.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «در پی تعرض دیگری که اخیراً به یکی از نمادهای آیینی یارسان صورت گرفت، با اتحاد عمل در بین عموم مردم و بزرگان و فعالان مدنی یارسان، عزمی راسخ در جهت دستیابی به حقوق شهروندی ایجاد شده است. خوشبختانه، پیران و پیروان یاری، ضمن اذعان به تبعیض‌های ناروا، در راستای استیفای حقوق مدنی یارسان، به صدور بیانیه‌های ارزشمندی دست زده‌اند. نقطه‌ی عطف این بیانیه‌ها، درخواست صریح برای تعیین جایگاه یارسان در اصول مربوطه‌ی قانون اساسی، با هدف رفع بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌های موجود است.»
متن کامل این بیانیه که نسخه‌ایی از آن برای انتشار در اختیار شبکه حقوق بشر کردستان قرار گرفته است، در ادامه می‌آید.
اول و آخر یار
یاران گرامی، هم‌میهنان نیک‌منش و انسان‌های آزاده؛
مردم یارسان عموماً، در طول حیات جمهوری اسلامی، متأسفانه در صورت حفظ هویتشان، از بسیاری از حقوق شهروندی محروم بوده‌اند؛ نظیر حق استخدام در ادارات و ارگان‌ها، حق برخورداری از تحصیلاتِ تکمیلی، حق مدیریت، حق انتخاب شدن و… .
فرزندان یارسان از بَدو ورود به مدرسه، تحت آموزش اجباریِ فرایض و شریعت اسلامی، وادار به جدایی از آیین خود می‌شوند و سربازان آن‌ها، غالباً مجبور به کتمان حقیقت و ترک هویتِ آیینی می‌گردند.
این مردم، برای رسیدن به عدالت و رفع تبعیض‌های گوناگون و جلوگیری از بی‌حرمتی‌های رسانه‌ای (بدون داشتن امکان و ابزار دفاع) تا کنون به اشکال مختلفی دست به اعتراض زده‌اند. تا جایی که سال ۱۳۹۲ سه تن از جوانانشان با اقدام به خودسوزی در برابر ارگان‌های دولتی و مجلس، فریاد دادخواهی را در میان شعله‌های آتش برآوردند و جان بر سر حق‌طلبی نهادند. پس از این واقعه‌ی اسفبار، فعالیت‌های غیر متمرکز و پراکنده، به منظور نیل به حقوق شهروندی، در میان مردم یارسان شکل منسجم‌تری به خود گرفت و تقریباً مستمر گردید.
و اما، در پی تعرض دیگری که اخیراً به یکی از نمادهای آیینی یارسان صورت گرفت، با اتحاد عمل در بین عموم مردم و بزرگان و فعالان مدنی یارسان، عزمی راسخ در جهت دستیابی به حقوق شهروندی ایجاد شده است. خوشبختانه، پیران و پیروان یاری، ضمن اذعان به تبعیض‌های ناروا، در راستای استیفای حقوق مدنی یارسان، به صدور بیانیه‌های ارزشمندی دست زده‌اند. نقطه‌ی عطف این بیانیه‌ها، درخواست صریح برای تعیین جایگاه یارسان در اصول مربوطه‌ی قانون اساسی، با هدف رفع بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌های موجود است.
مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان، به این خواست عمومی و اراده‌ی بزرگان، احترام و ارادت می‌ورزد و یک بار دیگر خواستار بازنگری و اصلاح قانون اساسی به منظور احقاق حقوق آحاد ملت و تضمین برابریِ بی‌قید و شرطِ همه شهروندان به‌ویژه اقلیت‌های اتنیکی و عقیدتی است. ما همچنین خواهان فراهم آوردن مقدمات لازم، جهت شناخته شدن آیین یاری به عنوان “آیینی مستقل” در قانون اساسی هستیم و لغو یا اصلاح کلیه‌ی قوانین تبعیض‌آمیز از جمله؛ قانون گزینش، استخدام، سیستم آموزشی و انتخابات را ضروری می‌دانیم؛ زیرا زمینه‌های اصلی این همه توهین‌ها و بی‌عدالتی‌ها و تبعیضات، همین قوانین فعلی کشورند.
با درود و احترام؛
مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان
نهم بهمن ماه ۱۳۹۹
