ژینا مدرس گرجی، روزنامه‌نگار و از فعالان باسابقه و شناخته‌شده حقوق زنان است. وی پیش از بازداشت بارها از سوی نهادهای امنیتی مورد احضار و تهدید قرار گرفته بود.

در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ در جریان خیرش ژن ژیان ئازادی / زن زندگی آزادی^۱ توسط نیروهای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در یکی از خیابان‌های سنندج به شیوه‌ای خشونت‌آمیز بازداشت و پس از ۴۰ روز نگهداری در بند زنان کانون اصلاح و تربیت این شهر در تاریخ ۸ آبان ۱۴۰۱ با قرار وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی به صورت موقت آزاد شد. میزان این وثیقه بعدتر با تفهیم اتهامات جدید به مبلغ یک میلیارد تومان افزایش یافت.

در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ مجددا توسط نیروهای وزارت اطلاعات در مسیر برگشت از محل کارش به منزل، بازداشت و پس از ۸۴ روز در تاریخ ۱۲ تیر ۱۴۰۲ با قرار وثیقه ۵ میلیارد تومانی به صورت موقت از بند زنان کانون اصلاح و تربیت سنندج آزاد شد. وی یک ماه نخست بازداشت را در سلول انفرادی این زندان تحت شرایطی سخت گذراند.

اولین دادگاه رسیدگی به اتهامات او در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به ریاست قاضی اکبری، جلسه دوم در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۴۰۲ در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به ریاست قاضی سعیدی و جلسه سوم در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ به ریاست قاضی کرمی برگزار شد.

وی در خرداد ۱۴۰۳ به اتهام‌های «تشکیل دستە و گروە غیرقانونی با هدف براندازی نظام»^۲ به ۱۰ سال حبس تعزیری، «همکاری با گروه‌ها و دول متخاصم» به ۱۰ سال حبس تعزیری و «تبلیغ علیه نظام»^۴ به یک سال حبس تعزیری محکوم شد.

طبق حکم صادره، مصادیق این اتهامات «تاسیس انجمن ژیوانو با ایدئولوژی فمینیستی و با هدف براندازی»، «شرکت هدفمند در تجمعات و بیان نمودن شعارهای ساختار شکنانه»، «ارتباط پیوسته با عناصر ضدانقلاب»، «شرکت در کنفرانس‌ها و کارگاه های آموزشی بین‌المللی»، «نشر مطالب در فضای مجازی و انجام مصاحبه با رسانه‌های خارج از کشور در جهت سیاه‌نمایی اوضاع کشور و متشنج کردن فضای جامعه در برهه حساس پس از فوت مهسا امینی» عنوان شد.

استناد دادگاه انقلاب اسلامی در انتساب اتهامات مذکور و مجرم شناختن وی به گزارش‌های وزارت اطلاعات بود. این دادگاه همچنین اجرای حکم حبس او در زندان سنندج را به دلیل «احتمال فعالیت‌های مخرب امنیتی»، مصداق «مفسده امنیتی» دانسته و مستند به ماده ۵۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری، حکم به گذراندن دوره محکومیت در زندان همدان داد.

بر اساس قانون ادغام و تجمیع احکام^۵، از مجموع ۲۱ سال حکم صادره، اشد مجازات یعنی ۱۰ سال حبس تعزیری همراه با تبعید به زندان همدان قابل اجرا بود. وکلای خانم مدرس‌گرجی اعتراض خود به این حکم سنگین را رسما ثبت و پرونده برای بررسی مجدد به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال شد.

جلسه دادگاە تجدیدنظر با حضور وی و وکلای مدافعش در تاریخ ٢١ شهریور ١٤٠٣ در شعبه ٤ دادگاه تجدیدنظر استان کردستان برگزار شد و در مهر ۱۴۰۳ این دادگاه حکم ۲۱ سال حبس و تبعید را به ۲ سال و ۴ ماه حبس تعزیری تبدیل کرد.

بر اساس حکم صادره، او از اتهام «همکاری با دولت متخاصم»‌ تبرئه و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۱ سال حبس تعزیری و «تشکیل دستە و گروە غیرقانونی با هدف براندازی نظام» به ۱۶ ماه حبس تعزیری محکوم شد. طبق قانون تجمیع احکام، اشد این حکم یعنی ۱۶ ماه حبس تعزیری قابلیت اجرا دارد.

ژینا مدرس گرجی در تاریخ ۱۲ آبان ۱۴۰۳ خود را به دفتر اجرای احکام سنندج معرفی کرد و روانه بند زنان کانون اصلاح و تربیت سنندج شد.

فروردین ۱۴۰۳ ـ اداره اماکن شهر سنندج به بهانه «عدم رعایت حجاب اسلامی» کتابفروشی «ژیرا» به مدیریت وی را به مدت چند روز پلمپ کرد.

۸ خرداد ۱۴۰۳ ـ تعدادی از فعان زن سنندج برای اعلام حمایت از وی و در اعتراض به صدور حکم ۲۱ سال حبس با وی ملاقات کردند.

۱۲ خرداد ۱۴۰۳ ـ شماری از فعالان مدنی و کنشگران فمنیست ایران با انتشار بیانیه‌ای صدور حکم ۲۱ سال زندان برای ژینا مدرس گرجی را محکوم کرده و آن را امتداد سرکوب جنبش «زن زندگی آزادی» دانستند.

۱۸ خرداد ۱۴۰۳ ـ تعدادی از فعالان مدنی سنندج به دیدار او رفتند و صدور حکم ۲۱ سال حبس برای وی را محکوم و خواستار لغو آن شدند.

۱۲ آبان ۱۴۰۳ ـ جمعی از فعالان زن او را برای گذراندن دوران محکومیت تا درب دادگاه سنندج بدرقه کردند.

۱. ژینا امینی (مهسا امینی)، زن کُرد ۲۱ ساله اهل سقز در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ در یکی از خیابان‌های تهران به دلیل  پوشش خود توسط نیروهای گشت ارشاد (پلیس امنیت اخلاقی) بازداشت شد. او به فاصله چند ساعت پس از بازداشت به دلیل صدمات وارد شده به جمجمه با علائم مرگ مغزی به بیمارستان کسری تهران منتقل و سه روز بعد در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ جان باخت.
قتل حکومتی ژینا موجی از اعتراضات بی‌سابقه مردمی را به دنبال داشت که با حضور گسترده شهروندان در مراسم خاکسپاری او در آرامستان «آیچی» سقز آغاز و به فاصله کمی به بسیاری از شهرهای ایران گسترش یافت. این اعتراضات گسترده علیه جمهوری اسلامی ایران که ماه‌ها به طول انجامید و طی آن دست‌کم ۵۲۷ معترض کشته و هزاران نفر مجروح و بازداشت شدند، با شعار محوری آن «ژن ژیان ئازادی» یا «زن زندگی آزادی» شناخته می‌شود.

۲. ماده ۴۹۸ قانون مجازات اسلامی: «هرکس با هر مرامی، دسته، جمعیت یا شبه جمعیتی بیش از دو نفر در داخل یا خارج از کشور تحت هر اسم یا عنوانی تشکیل دهد یا اداره نماید که هدف آن بر هم زدن امنیت کشور باشد و محارب شناخته نشود به حبس از دو تا ده سال محکوم می شود.»

۳. ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی: «هرکس یا گروهی با دول خارجی متخاصم به هر نحو علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری نماید، درصورتی‌که محارب شناخته نشود، به یک تا ۱۰ سال حبس محکوم می‌گردد.»

۴. ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی: «هرکس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروه‌ها و سازمان‌های مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید، به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می‌شود.»

۵. ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی: «در فرض تعدد جرم، فقط مجازات اشد مندرج در دادنامه قابل اجرا است و نوبت به سایر مجازات‌ها نمی‌رسد، مگر مجازات اشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل شود یا به موجبی از قبیل گذشت شاکی خصوصی، نسخ مجازات قانونی یا مرور زمان غیر قابل اجرا گردد، که در این صورت مجازات اشد بعدی اجرا می‌شود.»