تۆڕی مافه‌كانی مرۆڤی کوردستان

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته می‌پردازد. این گزارش، حاصل بررسی اخبار و گزارش‌های منتشرشده توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستی‌آزمایی اخبار انتشار یافته از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایت‌های خبری است.

با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و فشارهایی که بر قربانیان و متأثران از نقض حقوق بشر، خانواده‌ها و نزدیکان آن‌ها وجود دارد، دسترسی به اطلاعات کامل و دقیق درباره تمامی موارد نقض حقوق بشر با محدودیت‌های زیادی همراه است. بنابراین آمار و اطلاعات ارائه ‌شده در این گزارش، همه موارد نقض حقوق بشر را در بر نمی‌گیرد.

بر اساس آمار گردآوری‌شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در خردادماه ۱۴۰۴، دو کولبر بر اثر تیراندازی نیروهای مرزبانی کشته و دو نفر دیگر زخمی شد. حکم اعدام دست‌کم ۱۷ زندانی کُرد به اجرا درآمد. علاوه بر این، احکام حبس برای دست‌کم ۸ شهروند و فعال کُرد صادر شده است. همچنین دست‌کم ۳۹ نفر به اتهامات سیاسی بازداشت شدند، درحالی‌که تعدادی دیگر مورد احضار و بازجویی قرار گرفتند.

پس از حمله اسرائیل به ایران و با گذشت ده روز از درگیری‌های شدید و بی‌سابقه نظامی میان دولت اسرائیل و جمهوری اسلامی، حکومت همچنان به سیاست‌های سرکوب‌گرایانه خود در داخل کشور، از جمله در کردستان، ادامه می‌دهد. در چند روز گذشته سه زندانی متهم به «جاسوسی برای اسرائیل» در ایران اعدام شده‌اند و این افزایش نگرانی‌ها در خصوص اعدام دیگر زندانیان این اتهام رو در پی داشته است.

همزمان گزارش‌هایی از بازداشت خودسرانه شماری از شهروندان در شهرهای مختلف کردستان توسط نهادهای امنیتی منتشر شده است.  تشدید فضای امنیتی، ایجاد ایست‌ و بازرسی‌ در سطح شهرها و ادامه بازداشت‌های خودسرانه فعالان مدنی و حتی از میان مخالفان و منتقدان جنگ، همگی گویای آن است که سرکوب، همچنان اولویت اصلی حکومت در سیاست داخلی است؛ سیاستی که حتی در میانه جنگ و بحران‌های گسترده داخلی و خارجی نیز تغییر نکرده و همچنان بر کنترل و ارعاب جامعه تمرکز دارد.

همچنین بنا به گزارش‌های دریافتی از شهرهای مختلف کردستان، سپاه پاسداران  ساکنان مناطق مسکونی نزدیک به مراکز نظامی خود را مجبور به ترک خانه‌ها خود کرده‌اند.

در پی تیراندازی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران، دو کولبر به نام‌های محمد رحیمی و کورش مرادی در مناطق مرزی نوسود در استان‌ کرمانشاه و سروآباد در استان کردستان کشته و دست‌کم دو کولبر نیز در مناطق مرزی بانه در استان کردستان زخمی شدند.

حکم اعدام دست‌کم ۱۷ زندانی کُرد در زندان‌های ماکو، قزلحصار کرج، ندامتگاه مرکزی کرج، قزوین، کرمانشاه و ارومیه اجرا شده است. این افراد با اتهام‌های مربوط به «مواد مخدر» و «قتل عمد» محاکمه و اعدام شده‌اند.

در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، قوه قضاییه از اعدام ۹ زندانی متهم به «عضویت در داعش» خبر داد؛ بدون اشاره به هویت، محل نگهداری و اجرای حکم. طبق اطلاعات دریافتی، این افراد که عمدتاً از شهروندان کُرد اهل سنت بوده‌اند، در ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ پس از ضرب‌وشتم شدید در زندان قزلحصار کرج، برای اجرای حکم به سلول انفرادی منتقل شدند و ظاهراً به‌صورت گروهی اعدام شده‌اند. این ۹ نفر از بازداشت‌شدگان درگیری بهمن ۱۳۹۶ در منطقه «بمو» شهرستان ثلاث‌باباجانی در استان کرمانشاه بوده‌اند.

دست‌کم ۸ شهروند، از جمله فعالان مذهبی اهل سنت، سیاسی، کارگری، مدنی و محیط‌زیستی، در شهرهای مریوان، اشنویه، همدان، سنندج و دهگلان، از سوی دادگاه‌های انقلاب اسلامی، کیفری و ویژه روحانیت، به احکام حبس تعزیری، تعلیقی و جریمه نقدی محکوم شده‌اند.

دست‌کم ۳۹ شهروند کُرد، فعال سیاسی، مدنی، رسانه‌ای، فرهنگی، مذهبی و خانواده‌های دادخواه، در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و همدان توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند. یک نفر از این افراد برای اجرای حکم حبس به زندان مرکزی ارومیه منتقل شده‌ است. با وجود آزادی موقت ۷ نفر از بازداشت‌شدگان، بسیاری همچنان در بازداشت به سر می‌برند و اطلاعات دقیقی از وضعیت و محل نگهداری‌شان در دست نیست.

ـ باران ساعدی و لیلا پاشایی، دو زن فعال که در پی برگزاری مراسم روز جهانی زن بازداشت شده بودند، مجدداً به شعبه ۲ بازپرسی دادسرای سنندج احضار و با دو اتهام «تشکیل گروه غیرقانونی» و «تبلیغ علیه نظام» مواجه شدند. وثیقه آن‌ها نیز ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

ـ پانزده فعال صنفی معلمان کردستان به اتهام «اخلال در نظم عمومی» به شعبه ۱۰۹ دادگاه کیفری دو سنندج احضار شدند.

ـ ماموستا برزان ملکی، امام جماعت مسجد جامع شیخین سنندج، پس از آزادی موقت، در تاریخ ۱۹ خرداد به دادگاه ویژه روحانیت همدان احضار شد.

ـ رضا رمضان‌زاده، زندانی سیاسی در زندان تهران بزرگ، پس از ضرب‌وجرح توسط ۴ زندانی دیگر، به‌شدت از ناحیه سر آسیب دید و پس از ۳ روز خونریزی به بیمارستان زندان منتقل شد.

ـ ایرج صوفی‌محمد، زندانی عقیدتی اهل مهاباد، از ۱ خرداد در اعتراض به انتقال ناگهانی‌اش از زندان باز به بند عمومی زندان این شهر، اعتصاب غذا کرده است. وی پس از چند روز به زندان میاندوآب منتقل و وضعیت جسمی او نامناسب گزارش شده است.