شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته می‌پردازد. این گزارش بر اساس اخبار و گزارش‌های منتشر شده توسط شبکه حقوق بشر کردستان و گردآوری و راستی‌آزمایی اخبار انتشار یافته از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و رسانه‌های خبری شده است.

با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و فشارهایی که بر قربانیان و متأثران از نقض حقوق بشر، خانواده‌ها و نزدیکان آن‌ها وجود دارد، دسترسی به اطلاعات کامل و دقیق درباره تمامی موارد نقض حقوق بشر با محدودیت‌های زیادی همراه است. بنابراین، آمار و اطلاعات ارائه‌شده در این گزارش بازتاب‌دهنده همه موارد نقض حقوق بشر نیست.

بر اساس آمار ثبت‌شده، در مهر ۱۴۰۴، سه کولبر کشته و دو کولبر دیگر زخمی شدند؛ حکم اعدام دست‌کم ١٩ زندانی اجرا شد؛ یازده نفر به احکام قضایی محکوم شدند؛ دست‌کم ۱۸ نفر از جمله دو کودک بازداشت شدند؛ دست‌کم یک نفر به نهادهای امنیتی احضار شد و یکی از اعضای شاخه نظامی حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به همراه یک شهروند دیگر توسط نیروهای حکومتی کشته شدند.

کولبران

سه کولبر به نام‌های قاسم عزیزی، ریبوار محمدزاده و مهدی شریفی در مناطق مرزی بانه در استان کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران کشته شدند. همچنین دست‌کم دو کولبر دیگر در مناطق مرزی نوسود و بانه در استان‌های کرمانشاه و کردستان زخمی شدند.

ردیفناماهلوضعیتتاریخ وقوعمحل وقوعتوضیحات
1قاسم عزیزیبانه٬ استان کردستانکشته۳ مهر ۱۴۰۴بانه٬ استان کردستانتیراندازی نیروهای مرزبانی ایران
2ریبوار محمدزادهبانه٬ استان کردستانکشته۹ مهر ۱۴۰۴بانه٬ استان کردستانتیراندازی نیروهای مرزبانی ایران
3مهدی شریفیبانه٬ استان کردستانکشته۱۳ مهر ۱۴۰۴بانه٬ استان کردستانتیراندازی نیروهای مرزبانی ایران

اعدام‌ها

حکم اعدام دست‌کم ١٩ زندانی با اتهام‌های «مواد مخدر»، «قتل عمد» و «محاربه» در زندان‌های قزلحصار کرج، زنجان، کرمانشاه، سنندج و اسفراین اجرا شد.

ردیفناماهلاتهامتاریخ اجرای حکممحل اجرای حکم
1فرشاد گراوندکوهدشت٬ استان لرستانمواد مخدر۱ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرجاز ۸ سال پیش در بازداشت ب سر می برد
2احمدرضا گراوندکوهدشت٬ استان لرستانمواد مخدر۱ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرجاز ۸ سال پیش در بازداشت ب سر می برد
3کیوان محمدیدهگلان٬ استان کردستانمواد مخدر۲ مهر ۱۴۰۴زندان زنجان
4رضا شهلایی‌نیاقروه٬ استان کردستانمواد مخدر۷ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرمانشاهپس از ۳ سال بازداست حکم اجرا شد
5محمود قیطرانیمریوان٬ استان کردستانقتل عمد۸ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی سنندجاز ۴ سال به دلیل قتل برادر خود در بازداشت به سر می برد.
6محمد فرجیمریوان٬ استان کردستانقتل عمد۹ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی سنندجاز حدود ۱۰ سال پیش به دلیل قنل دایی خود در بازداشت به سر می برد
7علی گراوندکوهدشت٬ استان لرستانمواد مخدر۹ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرج
8کامیار براتی (سرونوی)کرمانشاه٬ استان کرمانشاهقتل عمد۱۰ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرمانشاه۶ سال پیش بازداشت شده بود
9سامان محمدی خیارهسنندج٬ استان کردستانمحاربه٬ عضویت در گروهک های تروریسیتی و تکفیری و انجام عملیات مسلحانه۱۲ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرجاو سال ۱۳۹۲ بازداشت شده بود
10طالب هجرتی پورمریوان٬ استان کردستانقتل عمد۱۴ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی سنندجحدود ۱۰ سال پیش بازداشت شده بود
11میلاد یارینورآباد٬ استان لرستانمواد مخدر۱۸ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرج
12آرمان کاکاوندنورآباد٬ استان لرستانمواد مخدر۱۸ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرج
13عماد مرگاناسفراین٬ استان خراسن شمالیقتل عمد۲۲ مهر ۱۴۰۴زندان اسفراین۲۵ ساله و ۲ سال پیش بازداشت شد
14بیژن قهاریاسلام آباد غرب٬ استان کرمانشاهقتل عمد۲۲ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرمانشاه
15شهرام چنانیکرمانشاه٬ استان کرمانشاهقتل عمد۲۲ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی کرمانشاه
16امیررضا قبادیکوهدشت٬ استان لرستانمحاربه از طریق سرقت مسلحانه۲۳ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرج
17مجید حاتمیکوهدشت٬ استان لرستانمحاربه از طریق سرقت مسلحانه۲۳ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرج
18سجاد حاتمیکوهدشت٬ استان لرستانمحاربه از طریق سرقت مسلحانه۲۳ مهر ۱۴۰۴زندان قزلحصار کرج
19خسرو وفادارکرمانشاه٬ استان کرمانشاهمواد مخدر۳۰ مهر ۱۴۰۴زندان مرکزی قماجرای حکم پس از ۳ سال حبس

احکام

دست‌کم ۱۱ شهروند کُرد طی احکام صادره از سوی دادگاه‌های انقلاب اسلامی و کیفری شهرهای مریوان، مهاباد و میاندوآب به اتهامات سیاسی به حبس تعزیری محکوم شدند.

ردیفناماهلنوع فعالیتاتهامحکمتاریخ صدوردادگاه صادر کنندهتوضیحات
1ناصح لاهیجانیپیرانشهر٬ استان آذربایجان غربینامعلومعضویت در یکی از احزاب اپوزسیون حکومت ایران۱۰ سال و ۱ روز حبس تعزیریاوایل مهر ۱۴۰۴شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد
2محمد هوشمندمریوان، استان کردستاننامعلومعضویت در یکی از دسته ها یا جمعیت معارض کشور۱ سال حبس تعزیری۲ مهر ۱۴۰۴دادگاه انقلاب اسلامی مریوان
3یونس تنهاییمهاباد٬ استان آذربایجان غربینامعلومهمکاری با یکی از احزاب کرد اپوزسیون حکومت ایران۲۰ ماه و ۱ روز حبس تعزیریاواسط مهر ۱۴۰۴شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد
4کیوان مامه گلیمهاباد٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۶ ماه حبس تعزیری۲۲ مهر ۱۴۰۴شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد
5صدیق عباس نژادمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
6بهزاد برجستهمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
7کیوان برجستهمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
8نیما قربان زادهمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
9سید خالق رحیمی میاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
10مبین مجیدزادهمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب
11شهاب توانمیاندواب٬ استان آذربایجان غربینامعلومتبلیغ علیه نظام۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری۲۴ مهر ۱۴۰۴دادگاه کیفری میاندواب

بازداشت‌ها

دست‌کم ۱۸ شهروند کُرد، از جمله فعالان مدنی، فرهنگی، صنفی و سیاسی، در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، تهران و کرمانشاه توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند.

دو نفر از بازداشت‌شدگان کودک بوده‌اند که در شهر اشنویه به دلایل نامعلوم بازداشت شدند.

یک نفر از بازداشت‌شدگان برای اجرای حکم حبس به زندان اشنویه منتقل شده و تنها یک نفر تاکنون آزاد شده است. سایر بازداشت‌شدگان همچنان در بازداشت به‌سر می‌برند و اطلاعات دقیقی از وضعیت و محل نگهداری تعدادی از آنان در دست نیست.

ردیفناماهلحوزه فعالیتتاریخ بازداشتمحل بازداشتتوضیحات
1هیوا محمدیبوکان٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱ مهر ۱۴۰۴بوکان٬ استان آذربایجان غربی.
2امید پرویزیکامیاران٬ استان کردستاننامعلوم۴ مهر ۱۴۰۴کامیاران٬ استان کردستان.
3ریبوار موسویاشنویه٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴اشنویه٬ استان آذربایحان غربیکودک ۱۷ ساله٬ آزاد
4طاهر آذریاشنویه٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴اشنویه٬ استان آذربایجان غربیکودک ۱۷ ساله٬ آزاد
5کیوان سعیدیاشنویه٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴اشنویه٬ استان آذربایجان غربی.
6فخرالدین خالدیاشنویه٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴اشنویه٬ استان آذربایجان غربی.
7کامران سلطانیمریوان٬ استان کردستاننامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴مریوان، استان کردستان.
8حسن مهرابیمریوان٬ استان کردستاننامعلوم۱۵ مهر ۱۴۰۴مریوان، استان کردستان.
9محسن گردشیبوکان٬ استان آذربایجان غربیفعال سیاسی۱۵ مهر ۱۴۰۴بوکان٬ استان آذربایجان غربی.
10حسین گردشیبوکان٬ استان آذربایجان غربیفعال مدنی۱۵ مهر ۱۴۰۴بوکان٬ استان آذربایجان غربی.
11مبین طالبانیمریوان٬ استان کردستاننامعلوم۱۶ مهر ۱۴۰۴مریوان، استان کردستان.
12گزینگ قاضیمهاباد٬ استان آذربایجان غربیفعال فرهنگی۱۷ مهر ۱۴۰۴ تهران٬ استان تهرانآزاد با قرار وثیقه
13افشین ابراهیمیمهاباد٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۱۹ مهر ۱۴۰۴مهاباد٬ استان آذربایجان غربی.
14جعفر صادقیاشنویه٬ استان آذربایجان غربینامعلوم۲۱ مهر ۱۴۰۴اشنویه٬ استان آذربایجان غربیانتقال به زندان اشنویه جهت تحمل ۱۰ ماه حبس تعزیری
15آزاد حاجی میرزاییسنندج، استان کردستانفعال مدنی۲۳ مهر ۱۴۰۴سنندج، استان کردستان.
16محمد دادرسمریوان٬ استان کردستاننامعلوم۲۴ مهر ۱۴۰۴مریوان، استان کردستان.
17جهانگیر رستمیهرسین٬ استان کرمانشاهفعال صنفی۲۵ مهر ۱۴۰۴هرسین٬ استان کرمانشاه.
18شاهو امینیسقز٬ استان کردستاننامعلوم۲۷ مهر ۱۴۰۴بانه٬ استان کردستان.

زندانیان سیاسی

مهدی مجیدی، زندانی سیاسی محکوم به سه سال حبس تعزیری، پس از لغو اجرای حکم تحت پابند الکترونیکی، مجدداً بازداشت و برای گذراندن باقی دوران محکومیت خود به زندان مرکزی بوکان بازگردانده شد.

هوشیار شعبانی، فعال مدنی، پس از چهار هفته بازداشت خودسرانه و نگهداری در یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی سنندج، به زندان بانه منتقل شد. او در تمام این مدت از حق ملاقات و دسترسی به وکیل محروم بوده است.

احضارها

سامان غزالی، روزنامه‌نگار و فعال مدنی اهل مهاباد، پس از احضار تلفنی به پلیس امنیت عمومی نیروی انتظامی (فراجا)، به مدت چند ساعت مورد بازجویی قرار گرفت.

کشته شدن عضو حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)

در تاریخ ۱ مهر ۱۴۰۴، یکی از اعضای شاخه نظامی حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به نام محمد حسین رشید، اهل شهر چمچمال در اقلیم کردستان، در حالی‌که هیچ سلاحی به همراه نداشت و برای مداوای بیماری خود قصد بازگشت به اقلیم کردستان را داشت، در سه‌راه موسک مریوان هدف تیراندازی نیروهای وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. او به همراه یک شهروند دیگر که در خودرو حضور داشت، جان باخت.