شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشهای ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته میپردازد. این گزارش بر اساس اخبار و گزارشهای منتشر شده توسط شبکه حقوق بشر کردستان و گردآوری و راستیآزمایی اخبار انتشار یافته از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و رسانههای خبری شده است.
با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمانهای مستقل حقوق بشری در ایران و فشارهایی که بر قربانیان و متأثران از نقض حقوق بشر، خانوادهها و نزدیکان آنها وجود دارد، دسترسی به اطلاعات کامل و دقیق درباره تمامی موارد نقض حقوق بشر با محدودیتهای زیادی همراه است. بنابراین، آمار و اطلاعات ارائهشده در این گزارش بازتابدهنده همه موارد نقض حقوق بشر نیست.
بر اساس آمار ثبتشده، در مهر ۱۴۰۴، سه کولبر کشته و دو کولبر دیگر زخمی شدند؛ حکم اعدام دستکم ١٩ زندانی اجرا شد؛ یازده نفر به احکام قضایی محکوم شدند؛ دستکم ۱۸ نفر از جمله دو کودک بازداشت شدند؛ دستکم یک نفر به نهادهای امنیتی احضار شد و یکی از اعضای شاخه نظامی حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به همراه یک شهروند دیگر توسط نیروهای حکومتی کشته شدند.
کولبران
سه کولبر به نامهای قاسم عزیزی، ریبوار محمدزاده و مهدی شریفی در مناطق مرزی بانه در استان کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران کشته شدند. همچنین دستکم دو کولبر دیگر در مناطق مرزی نوسود و بانه در استانهای کرمانشاه و کردستان زخمی شدند.
| ردیف | نام | اهل | وضعیت | تاریخ وقوع | محل وقوع | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | قاسم عزیزی | بانه٬ استان کردستان | کشته | ۳ مهر ۱۴۰۴ | بانه٬ استان کردستان | تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران |
| 2 | ریبوار محمدزاده | بانه٬ استان کردستان | کشته | ۹ مهر ۱۴۰۴ | بانه٬ استان کردستان | تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران |
| 3 | مهدی شریفی | بانه٬ استان کردستان | کشته | ۱۳ مهر ۱۴۰۴ | بانه٬ استان کردستان | تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران |
اعدامها
حکم اعدام دستکم ١٩ زندانی با اتهامهای «مواد مخدر»، «قتل عمد» و «محاربه» در زندانهای قزلحصار کرج، زنجان، کرمانشاه، سنندج و اسفراین اجرا شد.
| ردیف | نام | اهل | اتهام | تاریخ اجرای حکم | محل اجرای حکم | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | فرشاد گراوند | کوهدشت٬ استان لرستان | مواد مخدر | ۱ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | از ۸ سال پیش در بازداشت ب سر می برد |
| 2 | احمدرضا گراوند | کوهدشت٬ استان لرستان | مواد مخدر | ۱ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | از ۸ سال پیش در بازداشت ب سر می برد |
| 3 | کیوان محمدی | دهگلان٬ استان کردستان | مواد مخدر | ۲ مهر ۱۴۰۴ | زندان زنجان | |
| 4 | رضا شهلایینیا | قروه٬ استان کردستان | مواد مخدر | ۷ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرمانشاه | پس از ۳ سال بازداست حکم اجرا شد |
| 5 | محمود قیطرانی | مریوان٬ استان کردستان | قتل عمد | ۸ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی سنندج | از ۴ سال به دلیل قتل برادر خود در بازداشت به سر می برد. |
| 6 | محمد فرجی | مریوان٬ استان کردستان | قتل عمد | ۹ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی سنندج | از حدود ۱۰ سال پیش به دلیل قنل دایی خود در بازداشت به سر می برد |
| 7 | علی گراوند | کوهدشت٬ استان لرستان | مواد مخدر | ۹ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | |
| 8 | کامیار براتی (سرونوی) | کرمانشاه٬ استان کرمانشاه | قتل عمد | ۱۰ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرمانشاه | ۶ سال پیش بازداشت شده بود |
| 9 | سامان محمدی خیاره | سنندج٬ استان کردستان | محاربه٬ عضویت در گروهک های تروریسیتی و تکفیری و انجام عملیات مسلحانه | ۱۲ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | او سال ۱۳۹۲ بازداشت شده بود |
| 10 | طالب هجرتی پور | مریوان٬ استان کردستان | قتل عمد | ۱۴ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی سنندج | حدود ۱۰ سال پیش بازداشت شده بود |
| 11 | میلاد یاری | نورآباد٬ استان لرستان | مواد مخدر | ۱۸ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرج | |
| 12 | آرمان کاکاوند | نورآباد٬ استان لرستان | مواد مخدر | ۱۸ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرج | |
| 13 | عماد مرگان | اسفراین٬ استان خراسن شمالی | قتل عمد | ۲۲ مهر ۱۴۰۴ | زندان اسفراین | ۲۵ ساله و ۲ سال پیش بازداشت شد |
| 14 | بیژن قهاری | اسلام آباد غرب٬ استان کرمانشاه | قتل عمد | ۲۲ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرمانشاه | |
| 15 | شهرام چنانی | کرمانشاه٬ استان کرمانشاه | قتل عمد | ۲۲ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی کرمانشاه | |
| 16 | امیررضا قبادی | کوهدشت٬ استان لرستان | محاربه از طریق سرقت مسلحانه | ۲۳ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | |
| 17 | مجید حاتمی | کوهدشت٬ استان لرستان | محاربه از طریق سرقت مسلحانه | ۲۳ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | |
| 18 | سجاد حاتمی | کوهدشت٬ استان لرستان | محاربه از طریق سرقت مسلحانه | ۲۳ مهر ۱۴۰۴ | زندان قزلحصار کرج | |
| 19 | خسرو وفادار | کرمانشاه٬ استان کرمانشاه | مواد مخدر | ۳۰ مهر ۱۴۰۴ | زندان مرکزی قم | اجرای حکم پس از ۳ سال حبس |
احکام
دستکم ۱۱ شهروند کُرد طی احکام صادره از سوی دادگاههای انقلاب اسلامی و کیفری شهرهای مریوان، مهاباد و میاندوآب به اتهامات سیاسی به حبس تعزیری محکوم شدند.
| ردیف | نام | اهل | نوع فعالیت | اتهام | حکم | تاریخ صدور | دادگاه صادر کننده | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ناصح لاهیجانی | پیرانشهر٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | عضویت در یکی از احزاب اپوزسیون حکومت ایران | ۱۰ سال و ۱ روز حبس تعزیری | اوایل مهر ۱۴۰۴ | شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد | |
| 2 | محمد هوشمند | مریوان، استان کردستان | نامعلوم | عضویت در یکی از دسته ها یا جمعیت معارض کشور | ۱ سال حبس تعزیری | ۲ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه انقلاب اسلامی مریوان | |
| 3 | یونس تنهایی | مهاباد٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | همکاری با یکی از احزاب کرد اپوزسیون حکومت ایران | ۲۰ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | اواسط مهر ۱۴۰۴ | شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد | |
| 4 | کیوان مامه گلی | مهاباد٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۶ ماه حبس تعزیری | ۲۲ مهر ۱۴۰۴ | شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد | |
| 5 | صدیق عباس نژاد | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 6 | بهزاد برجسته | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 7 | کیوان برجسته | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 8 | نیما قربان زاده | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 9 | سید خالق رحیمی | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 10 | مبین مجیدزاده | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب | |
| 11 | شهاب توان | میاندواب٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | تبلیغ علیه نظام | ۳ ماه و ۱ روز حبس تعزیری | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | دادگاه کیفری میاندواب |
بازداشتها
دستکم ۱۸ شهروند کُرد، از جمله فعالان مدنی، فرهنگی، صنفی و سیاسی، در استانهای آذربایجان غربی، کردستان، تهران و کرمانشاه توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند.
دو نفر از بازداشتشدگان کودک بودهاند که در شهر اشنویه به دلایل نامعلوم بازداشت شدند.
یک نفر از بازداشتشدگان برای اجرای حکم حبس به زندان اشنویه منتقل شده و تنها یک نفر تاکنون آزاد شده است. سایر بازداشتشدگان همچنان در بازداشت بهسر میبرند و اطلاعات دقیقی از وضعیت و محل نگهداری تعدادی از آنان در دست نیست.
| ردیف | نام | اهل | حوزه فعالیت | تاریخ بازداشت | محل بازداشت | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | هیوا محمدی | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱ مهر ۱۴۰۴ | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 2 | امید پرویزی | کامیاران٬ استان کردستان | نامعلوم | ۴ مهر ۱۴۰۴ | کامیاران٬ استان کردستان | . |
| 3 | ریبوار موسوی | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | اشنویه٬ استان آذربایحان غربی | کودک ۱۷ ساله٬ آزاد |
| 4 | طاهر آذری | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | کودک ۱۷ ساله٬ آزاد |
| 5 | کیوان سعیدی | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 6 | فخرالدین خالدی | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 7 | کامران سلطانی | مریوان٬ استان کردستان | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | مریوان، استان کردستان | . |
| 8 | حسن مهرابی | مریوان٬ استان کردستان | نامعلوم | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | مریوان، استان کردستان | . |
| 9 | محسن گردشی | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | فعال سیاسی | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 10 | حسین گردشی | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | فعال مدنی | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | بوکان٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 11 | مبین طالبانی | مریوان٬ استان کردستان | نامعلوم | ۱۶ مهر ۱۴۰۴ | مریوان، استان کردستان | . |
| 12 | گزینگ قاضی | مهاباد٬ استان آذربایجان غربی | فعال فرهنگی | ۱۷ مهر ۱۴۰۴ | تهران٬ استان تهران | آزاد با قرار وثیقه |
| 13 | افشین ابراهیمی | مهاباد٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۱۹ مهر ۱۴۰۴ | مهاباد٬ استان آذربایجان غربی | . |
| 14 | جعفر صادقی | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | نامعلوم | ۲۱ مهر ۱۴۰۴ | اشنویه٬ استان آذربایجان غربی | انتقال به زندان اشنویه جهت تحمل ۱۰ ماه حبس تعزیری |
| 15 | آزاد حاجی میرزایی | سنندج، استان کردستان | فعال مدنی | ۲۳ مهر ۱۴۰۴ | سنندج، استان کردستان | . |
| 16 | محمد دادرس | مریوان٬ استان کردستان | نامعلوم | ۲۴ مهر ۱۴۰۴ | مریوان، استان کردستان | . |
| 17 | جهانگیر رستمی | هرسین٬ استان کرمانشاه | فعال صنفی | ۲۵ مهر ۱۴۰۴ | هرسین٬ استان کرمانشاه | . |
| 18 | شاهو امینی | سقز٬ استان کردستان | نامعلوم | ۲۷ مهر ۱۴۰۴ | بانه٬ استان کردستان | . |
زندانیان سیاسی
مهدی مجیدی، زندانی سیاسی محکوم به سه سال حبس تعزیری، پس از لغو اجرای حکم تحت پابند الکترونیکی، مجدداً بازداشت و برای گذراندن باقی دوران محکومیت خود به زندان مرکزی بوکان بازگردانده شد.
هوشیار شعبانی، فعال مدنی، پس از چهار هفته بازداشت خودسرانه و نگهداری در یکی از بازداشتگاههای امنیتی سنندج، به زندان بانه منتقل شد. او در تمام این مدت از حق ملاقات و دسترسی به وکیل محروم بوده است.
احضارها
سامان غزالی، روزنامهنگار و فعال مدنی اهل مهاباد، پس از احضار تلفنی به پلیس امنیت عمومی نیروی انتظامی (فراجا)، به مدت چند ساعت مورد بازجویی قرار گرفت.
کشته شدن عضو حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)
در تاریخ ۱ مهر ۱۴۰۴، یکی از اعضای شاخه نظامی حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به نام محمد حسین رشید، اهل شهر چمچمال در اقلیم کردستان، در حالیکه هیچ سلاحی به همراه نداشت و برای مداوای بیماری خود قصد بازگشت به اقلیم کردستان را داشت، در سهراه موسک مریوان هدف تیراندازی نیروهای وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. او به همراه یک شهروند دیگر که در خودرو حضور داشت، جان باخت.