با گذشت یک هفته از اعلام آتش‌بس میان جمهوری اسلامی ایران و دولت اسرائیل پس از جنگ ۱۲ روزه بی‌سابقه، فضای امنیتی در بسیاری از شهرهای کردستان ایران همچنان به‌شدت حاکم است. بر اساس اطلاعات رسیده به شبکه حقوق بشر کردستان، نظامیان و نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با تشدید حضور خود در شهرهای کردستان، به بازداشت، احضار، شکنجه و تهدید گسترده شهروندان و فعالان کُرد ادامه می‌دهند.
قتل دو شهروند در کرمانشاه و سنندج
در روزهای اخیر، دو شهروند کُرد به نام‌های فواد علیخانی (۴۱ ساله، اهل کرمانشاه) و آزاد رعنایی (۳۴ ساله، اهل سنندج) به‌دست نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.
فواد علیخانی روز ۲ تیر ۱۴۰۴ در ایست-بازرسی نیروهای سپاه پاسداران در میدان آزادگان کرمانشاه پس از مشاجره بر سر بازرسی تلفن همراهش بازداشت و روز بعد خبر مرگ او به خانواده‌اش اعلام شد. نهادهای امنیتی با تهدید خانواده مانع اطلاع‌رسانی درباره مرگ وی شده و تنها در ازای تعهد کتبی پیکر را تحویل داده‌اند. برخی نزدیکان او از مرگ بر اثر شکنجه خبر داده‌اند، هرچند تأیید نهایی این موضوع هنوز ممکن نشده است.
آزاد رعنایی نیز شامگاه ۵ تیر ۱۴۰۴ توسط نیروهای یگان امداد در یکی از خیابان‌های سنندج هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد.
اعدام مخفیانه سه زندانی کُرد
در ۴ تیر ۱۴۰۴، سه زندانی کُرد به نام‌های ادریس آلی و آزاد شجاعی (اهل سردشت) و رسول احمد رسول (اهل قلادزه، اقلیم کردستان عراق) که به اتهام «محاربه» و «افساد فی‌الارض» از طریق «جاسوسی برای اسرائیل» به اعدام محکوم شده بودند، به صورت مخفیانه و بدون حق آخرین ملاقات با خانواده در زندان ارومیه اعدام شدند. پیکر آنان تحویل داده نشد و خانواده‌ها از برگزاری مراسم ختم منع و تهدید شده‌اند.
بازداشت بیش از ۲۵۰ شهروند کُرد؛ احضار و بازجویی ده‌ها تن دیگر
از تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ با آغاز جنگ تاکنون، نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، به‌ویژه سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات، موج گسترده‌ای از بازداشت‌ها را در شهرها و روستاهای کردستان آغاز کرده‌اند. بر اساس اطلاع شبکه حقوق بشر کردستان، تاکنون بیش از ۲۵۰ شهروند کُرد بازداشت شده‌اند و ده‌ها تن دیگر نیز احضار و مورد بازجویی قرار گرفته‌اند.
تنها در یک نمونه، حمیدرضا کریمی، دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه، در تاریخ ۳ تیر ۱۴۰۴ اعلام کرد که طی این مدت، ۱۱۵ نفر توسط ضابطان قضایی دستگیر شده‌اند که از این تعداد، ۵۴ نفر با قرار تأمین آزاد شده و ۶۱ نفر همچنان در بازداشت به‌سر می‌برند.
در نتیجه فشارهای امنیتی و تهدیدهای مستمر علیه خانواده‌ها، تاکنون اطلاعات روشنی از سرنوشت بسیاری از بازداشت‌شدگان در دست نیست. به گفته چند وکیل دادگستری در شهرهای مختلف کردستان، شمار بازداشت‌شدگان به‌مراتب بیش از آمار رسمی اعلام‌شده است و به صدها تن می‌رسد. این وکلا تأکید کردند که خانواده‌ها، که در بسیاری موارد از ترس پیامدهای امنیتی از اطلاع‌رسانی خودداری می‌کنند، روزانه با حضور در مقابل دادگستری‌ها و مراکز امنیتی، خواستار پاسخگویی درباره وضعیت عزیزان‌شان هستند، اما در اغلب موارد با بی‌پاسخی یا پاسخ‌های مبهم و ضدونقیض از سوی ماموران و مسئولان مواجه می‌شوند.
نگرانی از وضعیت بازداشت‌شدگان؛ خطر اتهام‌های سنگین و اعترافات اجباری
با وجود گذشت چندین روز از بازداشت‌های گسترده، همچنان از اتهامات رسمی بسیاری از بازداشت‌شدگان اطلاعی در دست نیست. با این حال، بر اساس اطلاعات موجود، شماری از این افراد با اتهام‌هایی چون «جاسوسی برای اسرائیل»، «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به مقدسات»، «اقدام علیه امنیت ملی» و «نگهداری یا خرید و فروش ابزارهای ارتباطی اینترنتی مانند استارلینک» روبه‌رو شده‌اند.
شبکه حقوق بشر کردستان با ابراز نگرانی جدی نسبت به وضعیت بازداشت‌شدگان، هشدار می‌دهد که در پی خشم جمهوری اسلامی از کشته شدن فرماندهان سپاه پاسداران در جریان حملات اخیر اسرائیل و همچنین تصویب قانون جدید مربوط به جرائم جاسوسی در مجلس شورای اسلامی، خطر تشدید خشونت علیه زندانیان افزایش یافته است.
ما نگران آن هستیم که نهادهای امنیتی، در چارچوب یک سیاست انتقام‌جویانه، تلاش کنند با اعمال فشار، شکنجه‌های جسمی و روانی، وادارسازی بازداشت‌شدگان به اعترافات اجباری را در دستور کار قرار دهند، رویه‌ای که در موارد مشابه در گذشته نیز سابقه داشته و همواره مقدمه‌ای برای صدور احکام سنگین و اعدام‌های فراقضایی بوده است.
تشدید وضعیت امنیتی در زندان‌ها و انتقال زندانیان سیاسی
بر اساس اطلاعات دریافتی، شش زندانی سیاسی کُرد به نام‌های وریشه مرادی، پخشان عزیزی، سکینه پروانه، فواد فتحی، مطلب احمدیان و مرتضی صیدی به همراه دیگر زندانیان، پس از بمباران زندان اوین به زندان‌های قرچک و تهران منتقل شده‌اند. گزارش‌ها از وضعیت نامناسب نگهداری آنان خبر می‌دهد. گفته می‌شودمرتضی صیدی نیز در جریان بمباران در نتیجه شکسته شدن شیشه‌های بند محل نگهداری‌اش زخمی شده است.
شبکه حقوق بشر کردستان همچنین مطلع شده است، در هفته نخست جنگ، مقام‌های قضایی استان کردستان به خانواده زندانیانی که احکام بیش از ۱۰ سال حبس دارند اعلام کرده‌اند که این افراد در آینده نزدیک به زندان‌های دیگر منتقل خواهند شد.
در همین حال، فضای زندان‌های ارومیه، سنندج و کرمانشاه همچنان شدیداً امنیتی است. نیروهای یگان ویژه در این زندان‌ها مستقر شده و اعتراض زندانیان با سرکوب مواجه شده است.
بازداشت اعضای سپاه به اتهام جاسوسی برای اسرائیل
یک منبع مطلع در ارومیه به شبکه حقوق بشر کردستان اطلاع داده که دست‌کم ۵۰ نفر از اعضای بسیج و سپاه پاسداران در استان آذربایجان غربی توسط حفاظت اطلاعات سپاه بازداشت و در بازداشتگاه پادگان المهدی ارومیه مورد بازجویی قرار گرفته‌اند. اتهام آن‌ها «جاسوسی برای اسرائیل» عنوان شده است.
ایست و بازرسی‌های گسترده
شاهدان عینی از ادامه ایست و بازرسی و بازرسی موبایل‌ها در ورودی و خروجی شهرهای کرمانشاه، کامیاران، سنندج، مریوان، سقز، بوکان، مهاباد، سردشت، پیرانشهر و ارومیه خبر داده‌اند. این اقدامات، فضای عمومی شهرها را به‌شدت نظامی و رعب‌آور کرده است.
اسامی تعدادی از بازداشت‌شدگان به تفکیک تاریخ (۲۵ خرداد تا ۸ تیر ۱۴۰۴)
۲۵ خرداد
- فواد مرادی، اهل روستای «کیله‌که‌وو»، دیواندره، استان کردستان
۲۸ خرداد
- علی محمدی، پدر شهریار محمدی، از جان‌باختگان خیزش «ژن ژیان ئازادی» در بوکان، استان آذربایجان غربی
- خالد بایزیدی، اشنویه، استان آذربایجان غربی
- کریم قادرپور، پدر آوات قادرپور، از جان‌باختگان خیزش« ژن ژیان ئازادی» در بوکان، استان آذربایجان غربی
- عبدل رسولی، روستای «تازه‌آباد دوله‌رش»، دیواندره، استان کردستان
- بهروز شرفیان، بوکان، استان آ‌ذربایجان‌غربی
۲۹ خرداد
- پوریا نصیری، دانشجوی حقوق، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- مهران خدیری‌پور، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- سروش یوسف‌زاده، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- کیوان مامه‌گلی، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- اسماعیل اسماعیل‌پور، بوکان، استان آذربایجان غربی
- آریان مشایخی، پیرانشهر، استان آذربایجان غرب
- صادق محمودنژاد، از آسیب‌دیدگان چشمی خیزش «ژن ژیان ئازادی»، پیرانشهر، استان آذربایجان غربی
- ادریس رسولی و کامران رسولی، دو برادر اهل اشنویه، استان آذربایجان غربی
- میلاد رحیمی و هادی رحیمی، دو برادر اهل سقز، استان کردستان
- انور بایزیدی، بوکان، استان آذربایجان غربی
- بهروز یزدان‌پناه، بوکان، استان آذربایجان غربی
- کیوان سلیمانی، بوکان، استان آذربایجان غربی
۳۰ خرداد
- رحمان حسینی (دلاوران)، پیرانشهر، استان آذربایجان غربی
- احمد مام‌شریفی، پیرانشهر، استان آذربایجان غربی
- عمر محمدی، شاعر و نویسنده، اشنویه، استان آذربایجان غربی
- زاهد حجری، سقز، استان کردستان
- هژار اسدپور، کارمند هلال‌احمر، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- کیوان آشتاب، کارمند اورژانس، مهاباد، استان آذربایجان غربی
۳۱ خرداد
- نورالدین دودکانلو میلان، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- امید ره‌ش، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- اسعد رسول‌زاده، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- شاهو محمودی، اهل روستای «گوگ‌تپه»، ارومیه، استان آذربایجان غربی
- سوران صفری، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- امید عبدیخواه، سقز، استان کردستان
- هیمن رنجبر، مریوان، استان کردستان
۱ تیر
- سعدون غزالی، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- خالد بکری، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- محمد بکری، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- ناصر الیاسی، اهل روستای بیطاس، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- حسن فلاعیان، شاعر، پیرانشهر، استان آذربایجان غربی
۲ تیر
- سلیمان قادر گلوان، برادر عبدالسلام قادر گلوان، از جان‌باختگان خیزش «ژن ژیان ئازادی»، اشنویه، استان آذربایجان غربی
- ریبوار مصطفی‌زاده، مربی فوتبال، مهاباد، استان آذربایجان غربی
۳ تیر
- کیانوش چراغی، زندانی سیاسی سابق، دهلران، استان کردستان
- فرهاد کریمی، نقده، استان آذربایجان غربی
- امین باشوکی، نقده، استان آذربایجان غربی
- کاوه قادری، نقده، استان آذربایجان غربی
- رحمان خالخانی، نقده، استان آذربایجان غربی
- افشین عزیزی، شهرک «دیزج مرگور»، ارومیه، استان آذربایجان غربی
- کاکو عزیزی، شهرک «دیزج مرگور»، ارومیه، استان آذربایجان غربی
۴ تیر
- علیرضا خالدی، روستای «حسن‌آباد صومابرادوست»، ارومیه، استان آذربایجان غربی
- عسکر نجفی، قصرشیرین، استان کرمانشاه
۵ تیر
- سامان سیدمحمودیان، نقده، استان آذربایجان غربی
- سامان کاکه‌ممی، نقده، استان آذربایجان غربی
- آرش ملااحمدی، مهاباد، استان آذربایجان غربی
۶ تیر
- جلال خدامرادی، فعال مدنی، سنندج، استان کردستان
- رحمان مام‌اسماعیل، اهل روستای «قزلجه»، مهاباد، استان آذربایجان غربی
- کمال عقابی، روستای «بالاگیر»، اشنویه، استان آذربایجان غربی
۸ تیر
- حمزه عثمانی، روستای «دره‌ناخی»، مریوان، استان کردستان
- عبدالله باخه، روستای «دره‌ناخی»، مریوان، استان کردستان
- امید باخه، روستای «دره‌ناخی»، مریوان، استان کردستان
- رامیار رضایی، روستای «دره‌ناخی»، مریوان، استان کردستان
