صبح امروز، دوشنبه ۷ تیر ماه خیرالله حق‌جویان، عضو مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان پس از احضار به دادسرای شهرستان صحنه روانه زندان دیزل‌آباد کرمانشاه شد. اتهام این فعال سیاسی و مدنی “توهین به مقدسات و مسئولان جمهوری اسلامی ایران” عنوان شده است.
یک منبع آگاه با تایید این خبر به شبکه حقوق بشر کردستان گفت: «آقای حق‌جویان در جلسه امروز دادسرا در ارتباط با فعالیت‌های سیاسی و مدنی خود مورد بازجویی و تفهیم اتهام قرار گرفته است. هر چند بازپرس اقدام به صدور وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی برای آزادی موقت این فعال یارسان کرده است، اما به دلیل امتناع وی از قبول این وثیقه سنگین به دلیل عدم پذیرش موارد اتهامی روانه زندان دیزل آباد کرمانشاه شده است.»
مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان نیز با تایید این خبر اعلام کرده، خیرالله حق‌جویان از لحظه بازداشت دست به اعتصاب غذا زده است.
خیرالله حق‌جویان از فعالان شناخته شده کُرد یارسانی است. وی طی سال‌های اخیر در مراسم‌های مختلف به صورت مستقل و یا به نمایندگی از مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان سخنرانی‌هایی در انتقاد از وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور و به خصوص تبعیض علیه جامعه یارسان داشته است. در آخرین مورد وی در تاریخ ۱۵ خرداد ۱۴۰۰ با حضور بر مزار نیکمرد طاهری در شهر صحنه یک سخنرانی انتقادی داشت.
نیکمرد طاهری، شهروند کُرد اهل صحنه کرمانشاه بود که در خرداد ۱۳۹۲ در یک نتیجه یک خودسوزی اعتراضی جان باخت. مرگ او یکی از سه مورد خودسوزی پیروان دین یاری (یارسان) بود که در خرداد و مرداد ۱۳۹۲ در همدان و تهران اتفاق افتاد. حسن رضوی، اهل روستای پل شکسته‌ی همدان، یک روز پیش از او در مقابل فرمانداری این شهر و محمد قنبری، اهل روستای قره‌داش قزوین، نزدیک به دو ماه بعد در اقدامی مشابه، این بار در مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی در تهران خود را به آتش کشیدند و جان باختند.
این زنجیره‌ی خودسوزی‌های اعتراضی واکنشی مرگبار بود به تبعیض‌های قانونی علیه مردم یارسان و توهین به آداب و رسوم آنها که جرقه‌اش مشخصاً در اعتراض به تراشیدن اجباری سبیل یکی از پیروان آیین یاری در زندان همدان زده شد. عملی که با توجه به دستور مُهر بودن شارب نزد مردان یارسان توهین به باورمندان این آیین تلقی می‌شود.
یارسان از جمله اقلیت‌های دینی در ایران است که در قانون اساسی به عنوان یک دین مستقل به رسمیت شناخته نشده است و پیروان آن از بسیاری از حقوق سیاسی و اجتماعی محروم هستند.
مردم یارسان بیشتر در استان‌های کرمانشاه، لرستان، همدان، کردستان، آذربایجان، قزوین، البرز، تهران، گیلان، مازندران و… زندگی می‌کنند. در این بین استان کرمانشاه به عنوان مرکز اصلی یارسان شناخته می‌شود. هرچند آمار رسمی از تعداد پیروان این آیین وجود ندارد اما جمعیت یارسان در ایران در منابع مختلف از یک تا سه میلیون نفر ذکر شده است.
