شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشهای ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته میپردازد.
با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمانهای مستقل حقوق بشری در ایران و تحت فشار قرار داشتن افرادی که در معرض نقض حقوق بشر قرار میگیرند و همچنین خانواده و نزدیکان آنها، انتشار گزارشهای مستند و دقیق با دشواری زیادی همراه است.
به همین دلیل آمار و اطلاعات ارائه شده در این گزارش در برگیرنده تمام موارد نقض حقوق بشر نیست. این گزارش ماحصل بررسی اخبار و گزارشهای انتشار یافته توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستیآزمایی گزارشهای منتشر شده از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایتهای خبری است.
بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در مهر ۱۴۰۲
- کولبر و کاسبکار
ـ دو کولبر در مناطق مرزی بانه و مریوان در استان کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران کشته، دستکم ۱۴ کولبر دیگر در نتیجه تیراندازی این نیروها در مناطق مرزی استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه زخمی و یک کولبر به دلیل انفجار مین در مسیر کولبری در مناطق مرزی پیرانشهر استان آذربایجان غربی مصدوم شدهاند.
ـ یک کاسبکار در نتیجه تعقیب و گریز توسط نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی به دلیل واژگونی خودروی شخصیاش در شهرستان سقز استان کردستان جان باخت.
- اعدام
ـ حکم اعدام دستکم ۹ زندانی در زندانهای خرمآباد، همدان، رشت و کرج به اتهامات مربوط به «مواد مخدر» و «قتل عمد» اجرا شد.
* توضیح: شبکه حقوق بشر کردستان به دلیل اهمیت اصل حق حیات، در انتشار و ثبت اخبار و آمار اعدام، فارغ از تعلق اتنیکی افراد و محل اجرای حکم، تمام مواردی که از طریق منابع معتبر به اطلاع این نهاد میرسد را پس از راستی آزمایی منتشر میکند.
- زنکشی
ـ سه زن کُرد در شهرستانهای سردشت و پیرانشهر در استان آذربایجانی غربی توسط اعضای مرد خانواده به قتل رسیدند.
- انفجار مین
ـ یک شهروند اهل بانه استان کردستان به دلیل انفجار مین در سلیمانیه اقلیم کردستان عراق جان خود را از دست داد.
- بازداشتها
ـ دستکم ۴۸ شهروند و فعال کُرد در شهرهای مختلف استانهای آذربایجان غربی، کردستان، ایلام و تهران به اتهامات سیاسی توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند. هرچند از میان بازداشتشدگان تعدادی با قرار کفالت یا وثیقه به صورت موقت آزاد شدهاند، اما باقی بازداشتشدگان همچنان در بازداشتگاه یا زندان به سر میبرند و از سرنوشت تعدادی از آنها نیز اطلاعی در دست نیست. یک نفر از این افراد نیز برای اجرای حکم به زندان منتقل شده است.
- صدور حکم
ـ دستکم برای ١٢ شهروند و فعال کُرد از سوی دادگاههای انقلاب و کیفری شهرهای سنندج، سقز، مهاباد، ایلام، ارومیه، مشهد، تهران و کرمانشاه به احکام حبس، شلاق و اعدام محکوم شدهاند.
ـ رضا رسایی، شهروند کُرد یارسان اهل شهرستان صحنه در استان کرمانشاه از سوی شعبه ۲ دادگاه کیفری یک کرمانشاه به اتهامهای «مباشرت در قتل عمد» نادر بیرامی، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران شهرستان صحنه، «مباشرت در ايراد جراحات عمدی غيرکشنده غير منتهی به مرگ»، «تظاهر و قدرت نمایی با چاقو» و «اخلال در نظم عمومی از طريق ايجاد هياهو و جنجال» به اعدام (قصاص نفس)، پرداخت دیه، یک سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است.
او به دنبال مراسم بیست و یکمین سالگرد جان باختن سید خلیل عالینژاد، هنرمند سرشناس و از رهبران جامعه یارسان که در تاریخ ۲۷ آبان ۱۴۰۱ در شهر صحنه استان کرمانشاه برگزار شد و متاثر از اعتراضات سراسری پس از قتل حکومتی ژینا مهسا امینی به صحنه اعتراضات مردمی تبدیل گشت، در شهریار استان تهران بازداشت شد.
در این مراسم نیروهای نظامی-امنیتی حاضر در محل در پاسخ به شعارهای مردم با پرتاب گاز اشکآور و شلیک گلوله شرکتکنندگان را مورد حمله قرار دادند و تعداد زیادی از حاضران در این مراسم را بازداشت کردند. یک روز پس از این مراسم خبرگزاریهای حکومتی از کشته شدن نادر بیرامی از مقامات بلندپایه امنیتی شهر صحنه در جریان این مراسم خبر دادند.
ـ نایب عسکری، زندانی سیاسی کُرد که پیشتر به صورت غیابی از سوی شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه به به اتهام «بغی» از طریق عضویت در حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) به اعدام محکوم شده بود، پس از درخواست واخواهی و برگزاری چند جلسە دادگاە حضوری، مجددا از سوی همین شعبه به اعدام محکوم شد.
- اعتصاب غذای زندانیان
ـ نایب عسکری و عبدالعزیر گلمحمدی، دو زندانی سیاسی کُرد در زندان ارومیه دست به اعتصاب غذا زدند.
نایب عسکری در تاریخ ۶ مهر در اعتراض به ادامه فشار نهادهای امنیتی برای صدور دوباره حکم اعدام دست به اعتصاب غذا زد. او که سه روز را در اعصاب غذا گذراند با دستور مسئولین زندان به سلول انفرادی منتقل شد.
ـ عبدالعزیز گلمحمدی در تاریخ ۲۲ مهر در اعتراض به مخالفت سازمان اطلاعات سپاه پاسداران با درخواست مرخصیاش دست به اعتصاب غذا زد. این اعتصاب تا زمان تهیه این گزارش همچنان ادامه دارد.
- وضعیت جسمی زندانیان
ـ ارسلان خودکام، زندانی سیاسی کُرد محکوم به حبس ابد در زندان مرکزی ارومیه، به دلیل محرومیت از دسترسی به خدمات پزشکی با خطر از دست دادن بینایی یک چشم خود مواجه است.
او که از پنج سال و نیم در زندان به سر میبرد، طی این مدت به دلیل شرایط سخت بازداشت، حبس، شکنجه و همچنین عدم دسترسی به خدمات پزشکی، دچار بیماریهای جسمی و روحی شده است.
این زندانی سیاسی اواسط مهر ماه به دلیل افت فشار به بهداری زندان منتقل شد، اما به دلیل تزریق آمپول اشتباه وضعیت سلامتی او وخیمتر و بینایی یک چشم او کمتر شده است؛ به شکلی که خطر نابینایی او را تهدید میکند.
اعدامها:
ردیف | نام و نام خانوادگی | اهل | اتهام | تاریخ اجرای حکم | محل اجرای حکم | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ساسان فرضی پور | خرم آباد | قتل عمد | ۸ مهر | پارسیلون خرم آباد | متولد ۱۳۷۱ شهر خرمآباد در سال ۱۳۹۷ به اتهام « قتل عمد» بازداشت و به اعدام( قصاص نفس) محکوم شده بود. |
2 | محمدباقر بازگیر | خرم آباد | قتل عمد | ۸ مهر | پارسیلون خرم آباد | در سال ۱۴۰۰ به اتهام قتل یک روحانی بازداشت شد |
3 | حسین بهره مند | ربط سردشت | مواد مخدر | ۱۹ مهر | همدان | |
4 | حسین محمدی | بوکان | مواد مخدر | ۲۰ مهر | لاکان رشت | |
5 | یاسر گلزردیان | کوهدشت | مواد مخدر | ۲۵ مهر | خرم آباد | اجرای حکم پس از حدود ۶ سال حبس |
6 | سجاد مرادی | مواد مخدر | ۲۵ مهر | خرم آباد | ||
7 | فتح الله رشنو | کوهدشت | مواد مخدر | ۲۷ مهر | خرم آباد | |
8 | وحید کاکاوند | کوهدشت | مواد مخدر | ۲۷ مهر | خرم آباد | |
9 | خسرو نقیانی | کوهدشت | مواد مخدر | ۳۰ مهر | ندامتگاه مرکزی کرج | ۳۰ ساله، اجرای حکم پس از حدود ۵ سال حبس |
زنکُشی:
ردیف | نام و نام خانوادگی | محل وقوع | تاریخ وقوع | توضیحات |
---|---|---|---|---|
1 | فاطمه محمدپناهی | سردشت | ۷ مهر | قربانی کودک همسری که تنها ۱۷ سال داشت و قصد جدایی از همسرش را داشت توسط دو برادر ناتنی اش کشته شد |
2 | شهین ابراهیم زاده | روستای گولان سردشت | ۱۳ مهر | ۲۱ ساله توسط پدر و عمویش از طریق خفگی کشته شد |
3 | تروسکه عبدالله زاده | پیرانشهر | ۲۲ مهر | ۲۱ ساله قربانی کودک همسری توسط پدر و عمویش از طریق خفگی و ضرب و شتم کشته شد |
بازداشتها:
ردیف | نام | محل بازداشت | تاریخ بازداشت | حوزه فعالیت | محل نگهداری و آخرین وضعیت |
---|---|---|---|---|---|
1 | محمد زندکریمی | دهگلان | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
2 | سجاد شروندی | ایلام | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
3 | نرگس سلیمانی | قروه | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
4 | فرشته فدایی | قروه | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
5 | سینا دلیری | ایلام | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
6 | احمد ابراهیمی | ایلام | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
7 | کامیار خالق پناه | سنندج | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
8 | پدرام فیضی | کامیاران | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
9 | رسول فدایی فر | قروه | اوایل مهر | شهروند | نامشخص |
10 | کیوان کمانگرنسب | سنندج | ۳ مهر | فعال مدنی | نامشخص |
11 | شاهو عزیزی | سقز | ۳ مهر | شهروند | نامشخص |
12 | حسین سنگرآبادی | قروه | ۴ مهر | شهروند | نامشخص |
13 | سولماز حسن زاده | سقز | ۵ مهر | خواهر محمد حسن زاده | نامشخص |
14 | شیدا رضایی | سقز | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
15 | شیرین خیاط | سقز | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
16 | سیمین خیاط | سقز | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
17 | مصطفی روشنی | بوکان | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
18 | کیانوش چراغی | دهلران | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
19 | قهرمان لطفی | بوکان | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
20 | طاهر امانی | بوکان | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
21 | سلام محمودی | پیرانشهر | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
22 | سید اسعد یوسفی | بوکان | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
23 | سید بهالدین حسینی | دیواندره | ۵ مهر | شهروند | نامشخص |
24 | ارسلان دیوارگر | سنندج | ۶ مهر | شهروند | با تودیع وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی ۲۵ مهر به صورت موقت آزاد شد |
25 | مصطفی درافتاده | پیرانشهر | ۶ مهر | شهروند | نامشخص |
26 | باران عزیمی | سروآباد | ۶ مهر | شهروند | نامشخص |
27 | فواد حسینی | سروآباد | ۶ مهر | شهروند | نامشخص |
28 | مسعود امیری | تهران | ۷ مهر | شهروند | نامشخص |
29 | فرهاد شیری | دیواندره | ۹ مهر | شهروند | نامشخص |
30 | احمد تکلیفی | آبدانان | ۱۰ مهر | شهروند | نامشخص |
31 | کیوان رحیمی | سقز | ۱۳ مهر | فعال رسانه ای | نامشخص |
32 | میلاد رحیمی | قروه | ۱۵ مهر | شهروند | نامشخص |
33 | علی برادران | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
34 | علی سروی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
35 | عارف زمانی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
36 | امین قهرمانی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
37 | معروف سالمی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
38 | زاهد مجنونی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
39 | مهدی مجنونی | تکاب | اواسط مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
40 | ایوب احمدی | سنندج | ۱۶ مهر | شهروند | انتقال به زندان میاندوآب |
41 | پویا خضری | مهاباد | ۱۸ مهر | شهروند | انتقال به یک بازداشتگاه امنیتی در ارومیه |
42 | پیشوا ابراهیم پور | مهاباد | ۱۸ مهر | شهروند | نامشخص |
43 | ناصر سرگران | سقز | ۱۹ مهر | وکیل و استاد دانشگاه و فعال حقوق افراد دارای معلولیت | آزاد شد |
44 | اقبال مجیدی | سنندج | ۲۲ مهر | شهروند | نامشخص |
45 | آمیار عبدالله زاده | قروه | ۲۳ مهر | دانش آموز | ساعت ۹ صبح به اداره آموزش و پرورش احضار و آنجا توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده و مورد ضرب و شتم قرار گرته. در اثر ضرب و شتم دچار خونریزی کلیه شد و ساعت ۱۵ بعدازظهر آزاد شد. |
46 | مهدی قنبری | قروه | ۲۵ مهر | شهروند | انتقال به بازداشتگاه اداره اطلاعات سنندج |
47 | نیما خالدیان | قروه | ۲۵ مهر | شهروند | |
48 | یاسین صمصام | اشنویه | ۲۹ مهر | شهروند | برای اجرای حکم ۴ سال و ۹ ماه حبس بازداشت و روانه زندان شد |
کولبران:
ردیف | نام و نام خانوادگی | اهل | محل وقوع | تاریخ وقوع | کشته – زخمی | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | صباح | روستای هلوژان مریوان | ته ته هورامان | ۱ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
2 | کنعان تباسیده | روستای هلوژان مریوان | ته ته هورامان | ۱ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
3 | جوهر فکری | سقز | هنگه ژال بانه | ۱ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
4 | فرهاد قادرپور | بانه | کانی سور بانه | ۲ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
5 | ارسلان صفیاری | روستای گزگسک پیرانشهر | پیرانشهر | ۷ مهر | زخمی | انفجار مین |
6 | رحمان جمشیدی | پاوه | نودشه | ۹ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
7 | محمد خالدی | روستای چیچوران بانه | هنگه ژال بانه | ۹ مهر | کشته | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
8 | فایق علیمحمدی | سقز | بسطام سقز | ۱۲ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
9 | مولود بیشیر | پیرانشهر | دلاوان پیرانشهر | ۱۳ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
10 | صفر رستمی | سرپل ذهاب | هنگه ژال بانه | ۱۵ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
11 | امیر کریمی | روستای گوشخانی سروآباد | انجیران مریوان | ۱۵ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
12 | محسن ولی الهی | جوانرود | نوسود | ۱۷ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
13 | کمال اشتری | بوکان | هنگه ژال بانه | ۲۳ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
14 | بهروز مرادی | ثلاث باباجانی | پاوه | ۲۰ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
15 | عماد محمودی | ثلاث باباجانی | پاوه | ۲۰ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
16 | هدایت قادری | ثلاث باباجانی | پاوه | ۲۰ مهر | زخمی | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
17 | فرید وطنی رسول | روستای نشکاش مریوان | ده ره وان مریوان | ۲۶ مهر | کشته | با تیراندازی نیروهای مرزبانی |
انفجار مین:
ردیف | نام و نام خانوادگی | محل انفجار | تاریخ وقوع | وضعیت | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|
1 | پیشوا علیار | سلیمانیه کردستان عراق | ۲۵ مهر | کشته | ۲۵ ساله و اهل شهر بانه |
کارگران:
ردیف | نام | محل وقوع | تاریخ وقوع | مرگ -مصدومیت | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|
1 | مارتین حسینپناهی | سنندج | ۲۸ مهر | مرگ | کودک کار ۱۶ ساله، بر اثر حادثه کار در کارخانه جان خود را از دست داد |
احکام صادر شده:
ردیف | نام و نام خانوادگی | ساکن | اتهام | تاریخ صدور حکم | دادگاه صادر کننده | محکومیت |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | کامران ساختمانگر | سنندج | فعالیت تبلیغی علیه نظام از طریق رسانه های اجتماعی و مصاحبه با شیکه های تلویزیونی | اوایل مهر | شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج | ۳ ماه حبس تعزیری و جریمه نقدی |
2 | مجید خادمی | کورد ساکن بهبهان | اوایل مهر | شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری بهبهان | ۴ سال و ۴ ماه حبس و ۴۵ ضربه شلاق. ۲ سال از این حبس به مدت ۵ سال تعلیقی است. | |
3 | فیروز عبدالهی | سقز | عضویت در حزب دمکرات کردستان ایران و فعالیت تبلیغی علیه جمهوری اسلامی ایران | اوایل مهر | شعبه ۱ دادگاه انقلاب سقز | ۱ سال حبس تعزیری |
4 | عبدالله حمزه | سقز | عضویت در یکی از احزاب کرد اپوزسیون حکومت ایران و ارتباط گیری با آن | ۴ مهر | شعبه ۱ دادگاه انقلاب سقز | ۱ سال حبس تعزیری |
5 | سکینه پروانه | قوچان | اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور٬ تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی و توهین به رهبری | ۱۴ مهر | شعبه ۱ دادگاه انقلاب مشهد | ۷ سال و ۶ ماه حبس تعزیری |
6 | یوسف بکری | مهاباد | همکاری با حزب دمکرات کردستان ایران و مشارکت در جنبش زن٬ زندگی٬ آزادی | اواسط مهر | شعبه ۱ دادگاه انقلاب مهاباد | ۴۰ ماه حبس تعزیری |
7 | غلامرضا رسایی | صحنه | مباشرت در قتل عمد٬ مباشرت در ایراد جراحات عمدی غیرکشنده غیرمنتهی به مرگ٬ تظاهر و قدرت نمایی با چاقو٬ اخلال در نظم عمومی از طریق ایجاد هیاهو و جنجال | ۱۵ مهر | شعبه ۲ دادگاه کیفری ۱ کرمانشاه | اعدام٬ پرداخت دیه٬ ۱ سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق |
8 | ادریس منبری | سنندج | اخلال در نظم عمومی | ۱۷ مهر | شعبه ۱۰۶ دادگاه کیفری ۲ سنندج | ۱ سال حبس تعزیری٬ تبعید به زندان دیزل آباد کرمانشاه و ۴۰ ضربه شلاق تعزیری درجه ۶ |
9 | امیرحسین موسویان | آبدانان | تبلیغ علیه جمهوری اسلامی و توهین به علی خامنه ای | ۲۴ مهر | شعبه ۲ دادگاه انقلاب ایلام | ۱۶ ماه حبس. ۱۳ ماه از این مدت تعلیقی است و ۳ ماه دیگر آن به ۳ میلیون جزای نقدی تخفیف داده شده است. |
10 | نایب عسکری | ارومیه | بغی از طریق عضویت در حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) | ۲۴ مهر | شعبه ۲ دادگاه انقلاب ارومیه | صدور مجدد حکم اعدام |
11 | مکاییل منبری | سنندج | عضویت در یکی از احزاب کرد اپوزسیون حکومت ایران و تبلیغ علیه نظام | ۲۵ مهر | شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج | ۶ سال حبس تعلیقی و مجازات تکمیلی دو سال منع خروج از کشور و مراجعه مستمر به مدت ۴ ماه به اداره اطلاعات سنندج |
12 | صالح نیکبخت | تهران | تبلیغ علیه نظام | ۲۵ مهر | شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران | ۱ سال حبس تعزیری و مجازات تکمیلی منع فعالیت در فضای مجازی به مدت ۲ سال |