امروز، یکشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۲ نخستین «جایزه سالانه جمال نبز» طی مراسمی رسمی در ساختمان شهرداری شونبرگ برلین به زارا محمدی، زندانی سابق سیاسی، معلم زبان کُردی و از مسئولان انجمن فرهنگی-اجتماعی «نوژین» اهدا شد.
در این مراسم که با حضور شماری از کُردهای ساکن آلمان و حامیان بین‌المللی آنها برگزار شد؛ کانی محمدی، خواهر زارا محمدی این جایزه را به نمایندگی از خواهرش از دست خوناو حاجو، عضو هیات داوری «جایزه سالانه جمال نبز» دریافت کرد.
مراسم اهدای این جایزه به ابتکار «بنیاد جمال نبز» در برلین برگزار شد. این بنیاد، سال ۲۰۱۹ یک سال بعد از مرگ جمال نبز، نویسنده، زبانشناس، مترجم، تاریخ‌نگار کُرد و از پیشگامان رشته و حوزه مطالعات کردستان، از سوی نزدیکان او در پایتخت آلمان پایه‌گذرای شد و امسال زارا محمدی را به عنوان اولین برنده جایزه سالانه خود انتخاب کرد.
در بیانیه هیات داوران جایزه جمال نبز با اشاره به فعالیت‌های داوطلبانه زارا محمدی در راستای آموزش و ترویج زبان و هویت کُردی، از تلاش‌های بی‌وقفه او در این راستا با وجود آزارها و مجازات‌‌های اعمال شده از طرف جمهوری اسلامی ایران که منجر به بازداشت و حبس وی شد، تقدیر به عمل آمد.
زارا محمدی در یک پیام ویدیویی از پیش ضبط شده که در این مراسم پخش شد، گفت طی ۱۵ سال گذشته تلاش کرده است زبان را به عنوان یکی از «مهمترین موضوعات مسئله کُرد» ببیند. او گفت نگاهی گذرا به تاریخ نشان می‌دهد که جنبش کردستان همواره زبان را به عنوان بخش مهمی از خود تعریف کرده است. او در همین‌حال گفت که نظام‌های فرادست همواره از زبان به عنوان ابزار سرکوب استفاده کرده‌اند.
زارا محمدی که در سال ۲۰۲۲ نیز به عنوانی یکی از «۱۰۰ زن بی‌بی‌سی» معرفی شد در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۹۸ توسط نیروهای امنیتی در سنندج بازداشت و مدت ۶ ماه به دلیل فعالیت‌های مدنی و ادبی-فرهنگی خود مورد بازجویی قرار گرفت و برای انجام اعترافات اجباری تحت فشار قرار داشت.
او در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به اتهام «تشکیل دسته و جمعیت به هدف بر هم زدن امنیت ملی» محاکمه و به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر به ۵ سال حبس تبدیل شد.
زارا محمدی در تاریخ ۱۸ دی ۱۴۰۰ برای گذراندن دوران محکومیت خود را به زندان سنندج معرفی کرد و در تاریخ ۲۱ بهمن ۱۴۰۱ از زندان آزاد شد. او پس از آزادی با انتشار ویدیویی در صفحه شخصی خود گفت «من بدون هیچ‌گونه تقاضای عفو و طلب بخش نه از طرف خودم و نه از جانب وکیلم به فوریت و با زور از زندان بیرون انداخته شدم. اعلام می‌کنم که هیچگاه تقاضای عفو نخواهم کرد و بر راهم استوار خواهم بود.»
