تۆڕی مافه‌كانی مرۆڤی کوردستان

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته می‌پردازد. با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و تحت فشار قرار داشتن خانواده‌های قربانیان نقض حقوق بشر، انتشار گزارش‌های مستند و دقیق با دشواری زیادی همراه است. به همین دلیل آمار و اطلاعات ارائه شده در این گزارش در برگیرنده تمام موارد نقض حقوق بشر نیست. این گزارش ماحصل بررسی اخبار و گزارش‌های انتشار یافته از طرف شبکه حقوق بشر کردستان و راستی‌آزمایی گزارش‌های منتشر شده از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایت‌های خبری است.

شهریور ۱۴۰۲ مصادف با اولین سالگرد قتل حکومتی ژینا مهسا امینی و آغاز خیزش ژن ژیان ئازادی (زن زندگی آزادی) بود. از اوایل شهریور ماه، جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از شکل‌گیری اعتراضات مردمی و برگزاری مراسم‌های سالگرد جان‌باختگان در شهرهای مختلف کردستان اقدام به اعزام و استقرار گسترده نیروهای نظامی-امنیتی در این شهرها کرد.

همزمان بیش از ۵۰۰ شهروند و فعال کُرد از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران و اداره اطلاعات و پلیس امنیت شهرهای مختلف احضار و مورد تهدید قرار گرفتند که به هیچ شیوه‌ای حق شرکت در مراسم سالروز جان‌باختگان و شرکت در اعتصابات و اعتراضات مردمی را ندارند.

نهادهای امنیتی همچنین با فشار، احضار تلفنی و تهدید خانواده جان‌باختگان از برگزاری مراسم‌های سالگرد توسط آنها جلوگیری کردند و تاکنون از سرنوشت تعدادی از خانواده‌های دادخواه که در این مدت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند، اطلاعی در دست نیست.

نیروهای نظامی-امنیتی با محاصره آرامستان و محل دفن جان‌باختگان خیزش ژن ژیان ئازادی (زن زندگی آزادی) در شهرهای مختلف از حضور خانواده‌های آنها بر مزار عزیزان‌شان جلوگیری کرده‌اند و تاکنون نیز این محدویت‌ها و حضور نیروهای امنیتی ادامه دارد.

در تاریخ ۲۵ شهریور همزمان با سالروز قتل حکومتی ژینا مهسا امینی، نیروهای یگان ویژه و سپاه پاسداران که در خیابان‌های بیش از ۱۵ شهر کردستان مستقر شده بودند از برگزاری مراسم سالگرد ژینا و دیگر جان‌باختگان اعتراضات مردمی ممانعت به عمل آوردند. نیروهای امنیتی امجد امینی،‌ پدر ژینا را به مدت چندین ساعت بازداشت کرده و تاکنون نیروهای امنیتی در خیابان‌های منتهی به منزل خانوادگی ژینا حضور دارند و آرامستان آیچی سقز نیز کماکان در محاصره زره‌پوش‌های سپاه پاسداران است. این در حالی است که در تاریخ ۷ شهریور اولین جلسه دادگاه صالح نیکبخت، وکیل خانواده ژینا بە اتهام «فعالیت تبلیغی علیە نظام» در شعبە ٢٨ دادگاە انقلاب اسلامی تهران برگزار شد.

روز ۲۵ شهریور یک شهروند به نام فردین جعفری که دارای معلولیت ذهنی است در نزدیکی آرامستان آیچی شهر سقز از سوی تک‌تیراندازی سپاه پاسداران هدف تیراندازی قرار گرفت و از آن زمان در کما است. دست‌کم دو شهروند دیگر نیز در این روز در نتیجه تیراندازی نیروهای نظامی-امنیتی در شهرهای سنندج و مهاباد زخمی و تعدادی دیگری نیز بازداشت شدند.

بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در شهریور ۱۴۰۲

در ادامه موج جدید بازداشت شهروندان و فعالان، دست‌کم ۱۶۲ شهروند کُرد در شهرهای مختلف استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و تهران به اتهامات سیاسی توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند. از میان بازداشت‌شدگان در این ماه ۶ نفر برای اجرای حکم بازداشت و روانه زندان شده‌اند. هرچند ۱۴ شهروند بازداشت شده در این مدت عموما با قرار کفالت یا وثیقه به صورت موقت آزاد شده‌اند، اما باقی بازداشت‌شدگان همچنان در بازداشتگاه یا زندان به سر می‌برند و از سرنوشت تعدادی از آنها نیز اطلاعی در دست نیست.

ـ دست‌کم برای ۱۹ شهروند، فعال مدنی از سوی دادگا‌ه‌های انقلاب و عمومی شهرهای تهران، سقز، سنندج، پیرانشهر و مهاباد به احکام حبس محکوم شده‌اند.

ـ حکم اعدام دست‌کم ۴ زندانی در زندا‌ن‌های قزلحصار کرج و سقز را که به اتهامات «قتل عمد» و جرایم مربوط به «مواد مخدر» به اعدام محکوم شده بودند، اجرا شد.

ـ یک کاسبکار اهل جوانرود به نام پویا بابایی که توسط نیروهای انتظامی به ظن حمل کالای قاچاق بازداشت شده بود، در اثر شکنجه در یک بازداشتگاه انتظامی در شهر کرمانشاه جان خود را از دست داد.

ـ یک شهروند اهل اسلام آباد غرب به نام حامد باقری در گلشهر کرج استان البرز با تیراندازی نیروهای انتظامی کشته شد.

ـ دست‌کم ۶ کولبر در اثر تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران در مناطق مرزی بانه، سردشت و چالدران زخمی شده‌اند.

ـ دست‌کم دو زن در شهرهای روانسر و سرپل‌ذهاب توسط اعضای خانواده خود به قتل رسیده‌اند.

ـ‌ دست‌کم ۶ کارگر در اثر سوانح کاری در شهرهای سنندج،‌ پیرانشهر، بانه، بوکان و مهاباد جان خود را از دست دادند.

اعدام‌ها:

بازداشت‌ها: