بهزاد محمودی، پناهجوی کرد ایرانی که هفته پیش در اعتراض به بلاتکلیفی وضعیت پرونده پناهندگی خود و عدم پاسخگویی مسئولان «کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان»، خود را در مقابل دفتر سازمان ملل در شهر اربیل، پایتخت اقلیم کردستان به آتش کشید، بامداد امروز به علت درصد بالای سوختگی در بیمارستان جان باخت.
خودسوزی بهزاد محمودی در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ در حضور خبرنگاران چند رسانه اقلیم کردستان اتفاق افتاد. بی‌توجهی مسئولان دفتر اربیل سازمان ملل به خواست این پناهجو و همچنین عدم تلاش خبرنگاران حاضر برای جلوگیری از اقدام به خودسوزی او که در مقابل دوربین رسانه‌ها اتفاق افتاد، باعث ایجاد موج گسترده‌ایی از انتقادات نسبت به وضعیت پناهجویان در اقلیم کردستان، بی‌توجهی مسئولان سازمان ملل، محدودیت‌های حکومت اقلیم کردستان و مسئولیت روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر در فضای مجازی شد.
همچنین طی روزهای اخیر تجمعات و تحصن‌هایی اعتراضی از سوی گروه‌هایی از پناهجویان کرد ایرانی در مقابل دفتر سازمان ملل در شهر اربیل اقلیم کردستان برگزار شد. نیروهای پلیس اقلیم کردستان در مواردی با توسل به خشونت سعی در پراکنده کرده معترضان و جمع‌آوری چادرهای آنها در مقابل دفتر سازمان ملل داشتند.
پناهجویان معترض همچنین نامە ٨ مادەای به دفتر سازمان ملل در اربیل ارائه کردند و در آن وضعیت و خواست‌های خود را اعلام کردند. اما تاکنون دفتر سازمان ملل در اربیل و همچنین دیگر مقام‌های کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، پاسخی به این نامه پناهجویان معترض نداده‌اند.
یکی از اعضای “انجمن پناهجویان روژهه‌لات” در اقلیم کردستان در گفت‌وگو با شبکه حقوق بشر کردستان کلیات مفاد این نامه را به این صورت عنوان کرد:
۱. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد باید بر اساس قوانین این سازمان پرونده هر یک از پناهجویان سیاسی را در فاصله ۳ تا ۶ ماه از زمان ثبت‌نام مورد بررسی قرار دهد و اقدامات لازم برای آغاز رسیدگی به پرونده فرد و طی پروسه انتقال به کشور امن ثالث صورت گیرد.
۲. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در اقلیم کردستان باید پرونده پناهجویان سیاسی در معرض خطر از سوی جمهوری اسلامی را از پرونده پناهجویان اجتماعی که بعضا به ایران هم رفت و آمد دارند جدا کرده و اقدامات سریع را برای رسیدگی فوری به پرونده این پناهجویان سیاسی اتخاذ کند.
۳. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در اقلیم کردستان با همکاری حکومت اقلیم کردستان باید اقدام به ساخت محل‌هایی برای اسکان موقت پناهجویان ایرانی تا پایان پروسه پناهندگی و انتقال به کشور سوم کند.
۴. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در اقلیم کردستان باید نسبت به سازوکار تقسیم کمک‌های انسان‌دوستانه در بین تمامی پناهجویان عادلانه و بدون تبعیض اقدام کند.
۵. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و حکومت اقلیم کردستان باید برای رفع مشکل سهمیه خوراک برای پناهجویانی که دارای اقامت اقلیم کردستان هستند اما از سوی دولت مرکزی کمک به آنها متوقف شده است، اقدام کند.
۶. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و حکومت اقلیم کردستان باید برای کمک و رفع موانع رسیدگی پزشکی به وضعیت سلامتی پناهجوهای بیمار و دارای معلولیت اقدامات لازم و فوری صورت دهد.
۷. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و حکومت اقلیم کردستان باید نسبت به رفع مشکلات اداری و اقامتی پناهجویان در اداره اقامت اقلیم کردستان همکاری کنند.
۸. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و حکومت اقلیم کردستان باید برای رفع مشکل تحصیل دانش آموزان و دانشجویان پناهجو و اختصاص کمک مالی ماهانه به آنها برنامه‌ریزی لازم را انجام دهند.
۹. دفتر نمایندگی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و حکومت اقلیم کردستان باید با رفع محدودیت‌ها امکان اشتغال برای پناهجوها را به وجود آوردند.
همچنین زلیخا محمدی دیگر عضو “انجمن پناهجویان روژهه‌لات” در شهر سلیمانیه با ابراز تاسف از خودسوزی بهزاد محمدی می‌گوید: “متاسفانه وضعیت دشوار زندگی پناهجویان در اقلیم کردستان و بی‌توجهی دفتر کمیساریای عالی پناهندگان به وضعیت آنها باعث شده که افرادی مثل بهزاد محمودی دست به چنین اقدامی بزنند و جان خود را از دست بدهند. سال گذشته نیز یک زن پناهجو کرد ایرانی در شهر سلیمانیه در نتیجه همین فشارها با پرتاب خود از یک پل اقدام به خودکشی کرد و هم‌اکنون در شرایط بسیار نامناسب جسمی به‌سر می‌برد.”
اعضای “انجمن پناهجویان روژهه‌لات” برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی و تغییر وضعیت پناهجویان در اقلیم کردستان تشکیل تیمی از نمایندگان پناهجویان کرد ایرانی، نماینده حکومت اقلیم کردستان و مسئولان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای پیگیری مطالبات ذکر شده در نامه ۹ ماده‌ایی را ضروری می‌دانند.
زلیخا محمدی درباره وضعیت فعلی پناهجوهای کرد ایرانی در اقلیم کردستان می‌گوید: پس از شیوع کرونا وضعیت پناهنده‌های سیاسی در اقلیم کردستان به دلیل بیکاری، عدم تمدید کارت اقامت از طرف سازمان ملل و به طبع آن حکومت اقلیم کردستان، مشکلات اداری، مشکل مسکن و… بدتر شده است و در جلساتی که انجمن ما بارها با مسئولان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در شهر سلیمانیه داشته این مشکلات عنوان شده، اما متاسفانه تاکنون هیچ پاسخ مناسب و اقدام عملی از طرف آنها صورت نگرفته است.
بهزاد محمودی، ۲۶ ساله و اهل بوکان حدود ۴ سال پیش بعد از خروج از ایران به عضویت سازمان خبات کردستان ایران درآمد. وی طی ماه‌های اخیر برای تامین زندگی خود به عنوان کارگر ساختمانی در شهر اربیل مشغول به کار بود. او بارها به دلیل نداشتن محل اسکان و شرایط سخت چندین بار به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد مراجعه کرده و خواستار کمک این سازمان جهت اسکان موقت و انتقال به کشور سوم شده بود. درخواستی که از طرف این سازمان بی‌پاسخ مانده بود.
