دست‌کم ۱۳ شهروند و فعال کُرد به نام‌های وریشه مرادی، سردار شاهمرادی، علی قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی، رزگار بیگ‌زاده بابامیری، جوانمرد مام‌خسروی، کامران سلطانی، محمد فرجی، رئوف شیخ معروفی، حسین خسروی، سلیمان ادهمی و هیوا نوری که بیشتر آنها در جریان برگزاری خیزش ژن ژیان ئازادی / زن زندگی آزادی در مدت دو سال گذشته توسط نیروهای امنیتی در شهرهای سنندج و بوکان بازداشت شده‌اند، با اتهام‌های «بغی»، «افساد فی‌الارض» و «محاربه» در زندان به سر می‌برند.
این افراد که هم‌اکنون در زندان‌های اوین تهران، بوکان، سنندج و ارومیه به سر می‌برند، با صدور کیفرخواست در خطر صدور حکم سنگین از جمله اعدام قرار دارند.
بر اساس گفت‌وگوهای صورت گرفته از سوی شبکه حقوق بشر کردستان با خانواده و منابع موثق در خصوص وضعیت این زندانیان، اولین جلسه دادگاه وریشه مرادی، علی قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی، جوانمرد مام‌خسروی و رزگار بیگ‌زاده در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران و شعبه اول دادگاه انقلاب ارومیه برگزار شده است.
هفت زندانی دیگر، سردار شاهمرادی، کامران سلطانی، محمد فرجی، رئوف شیخ معروفی، حسین خسروی، سلیمان ادهمی و هیوا نوری، علی‌رغم صدور کیفرخواست همچنان به صورت بلاتکلیف در زندان‌های بوکان، سنندج و ارومیه به سر می‌برند.
وریشه مرادی
وریشه مرادی، اهل سنندج و عضو جامعه زنان آزاد شرق کردستان (کژار)، در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ پس از انجام فعالیت‌های سیاسی و تشکیلاتی در شهر کرمانشاه، زمانی که قصد بازگشت به سنندج را داشت، توسط نیروهای وزارت اطلاعات در ورودی این شهر بازداشت شد.
او ۱۳ روز نخست بازداشت را در بازداشتگاه این نهاد امنیتی در سنندج گذراند و پس از آن به بند ۲۰۹ زندان اوین در تهران منتقل شد. وی در این مدت برای انجام اعترافات اجباری تحت فشار و شکنجه قرار گرفت و در تاریخ ۵ دی ۱۴۰۲ پس از تحمل ۵ ماه سلول انفرادی به بند زنان زندان اوین انتقال یافت.
اولین جلسه دادگاه وریشه مرادی در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اتهام «بغی» از طریق عضویت در حزب حیات آزاد کردستان برگزار شد. در این جلسه وی اجازه دفاع از خود را نیافت و قاضی ابوالقاسم صلواتی حتی به وکلای او نیز اجازه دفاع نداد.
دومین جلسه دادگاه وی قرار است روز ۱۴ مرداد برگزار شود، اما تا کنون با دستور قاضی صلواتی وکلا از دسترسی و مطالعه پرونده محروم شده‌اند.
سردار شاهمرادی
سردار شاهمرادی، دانشجوی رشته تجهیزات پزشکی دانشگاه علمی کاربردی سنندج، در اوایل آذر ۱۴۰۱ در جریان خیزش ژن ژیان ئازادی / زن زندگی آزادی در شهر سنندج، توسط ماموران سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. وی بە مدت چندین ماه در یکی از بازداشتگاه‌های امنیتی سنندج برای انجام اعترافات اجباری مورد شکنجه جسمی و روانی قرار گرفت و بعدا به زندان مرکزی این شهر منتقل شد.
گفته می‌شود وی متهم به «محاربه» از طریق مشارکت در قتل یکی از ماموران نیروی انتظامی در روز چهلم جان‌باختگان اعتراضات مردمی در تاریخ ۲۶ آبان ١٤٠١ شده است.
این در حالی است کە طبق تحقیقات شبکه حقوق بشر کردستان هیچ شواهد و مدارکی دال بر انتساب چنین اتهامی بە این شهروند وجود ندارد و علی‌رغم شکنجه شدید در بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه، وی کلیه ادعاهای بازجویان امنیتی مبنی بر «مشارکت در قتل یک مامور انتظامی» را رد کرده است.
پیشتر در تاریخ ۱۱ آذر ۱۴۰۱، سازمان اطلاعات سپاه بیت‌المقدس کردستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد بود که «چهار نفر از عاملان شهادت شهید حسن یوسفی از شهدای مدافع امنیت در استان» بازداشت شدەاند. با این وجود، دیگر افراد بازداشت شده در این رابطه پس از مدتی از زندان آزاد شدند و سردار شاهمرادی کماکان به صورت بلاتکلیف در زندان مرکزی سنندج به سر می‌برد.
علی قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی، رزگار بیگ‌زاده بابامیری و جوانمرد مام خسروی
این پنج شهروند اهل بوکان به همراه چند شهروند دیگر در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ۱۴۰٢ به دلیل شرکت در خیزش ژن ژیان ئازادی / زن زندگی آزادی در شهرهای بوکان و بانه از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شدند. این افراد چندین ماه برای انجام اعترافات اجباری از سوی بازجویان وزارت اطلاعات مورد شکنجه جسمی و روانی قرار گرفتند و پس از آن به زندان مرکزی ارومیه منتقل شدند. آنان در زمان بازداشت از حق ملاقات با خانواده و دسترسی به وکیل محروم بوده‌اند.
بر اساس کیفرخواست صادره علیه چهار تن از این افراد، علی قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی و رزگار بیگ‌زاده بابامیری، اتهام‌های «بغی»، «محاربه»، «اجتماع و تبانی»، «همکاری با دول متخاصم» «قاچاق استارلینک» و.. به آنان تفهیم شده است. همچنین جوانمرد مام‌خسروی نیز به «محاربه»، «همکاری با دول متخاصم»، « قاچاق استارلینک» و.. متهم شده است.
علی قاسمی، پژمان سلطانی و کاوه صالحی همچنین در یک پرونده دیگر به اتهام «قتل َعمد» یکی از اعضای سپاه پاسداران متهم شده‌اند.
خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران در تاریخ ۲۴ تیر ۱۴۰۳ با انتشار گزارشی اعترافات اجباری چهار تن از این افراد منتشر کرد.
کامران سلطانی، محمد فرجی و رئوف شیخ معروفی
رئوف شیخ معروفی در تاریخ ۵ دی ۱۴۰۱ در جریان برگزاری خیزش ژن ژیان ئازادی/ زن زندگی آزادی در بوکان توسط ماموران اداره اطلاعات بازداشت شد. وی به مدت ۲ روز در یک بازداشتگاه امنیتی در این شهر به شدت مورد شکنجه جسمی و روانی قرار گرفت و پس از آن به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد. او پس از ۱۷۰ روز بازداشت در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ به زندان بوکان انتقال یافت.
محمد فرجی و کامران سلطانی نیز به ترتیب در تاریخ‌های ۳ و ۸ اسفند ۱۴۰۱ در جریان برگزاری خیزش ژن ژیان ئازادی/ زن زندگی آزادی در بوکان توسط ماموران اداره اطلاعات بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شدند. این افراد به مدت ۳ ماه و نیم برای انجام اعترافات اجباری مورد شکنجه جسمی و روانی قرار گرفتند و در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ به زندان بوکان انتقال یافتند.
رئوف شیخ معروفی در یک پرونده به «افساد فی‌الارض» متهم و این پرونده پس از صدور کیفرخواست به شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد ارسال شده است. همچنین پرونده دیگری برای وی در شعبه اول دادگاه کیفری بوکان به ریاست قاضی گل‌حسینی تشکیل شده، اما از اتهام او در این پرونده اطلاعی در دست نیست.
همچنین کامران سلطانی و محمد فرجی در یک پرونده مشترک به «محاربه» متهم و پرونده آنها نیز پس از صدور کیفرخواست به شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد ارسال شده است.
حسین خسروی، سلیمان ادهمی و هیوا نوری
حسین خسروی و سلیمان ادهمی، امام جماعت مساجدی در روستاهای تابعه بانه و بوکان، به همراه هیوا نوری در تاریخ ۹ و ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ توسط نیروهای اداره اطلاعات در بوکان بازداشت و به بازداشتگاه این نهاد امنیتی در ارومیه منتقل شدند.
این سه فعال مذهبی به مدت بیش از ۳ ماه در این بازداشتگاه امنیتی از سوی بازجویان اداره اطلاعات برای انجام اعترافات اجباری مورد شکنجه قرار گرفته و پس از آن به زندان مرکزی ارومیه منتقل شده‌اند.
در ماه‌های گذشته کیفرخواست این پرونده به اتهام‌های «بغی»، «عضویت در گروهک تروریسی انصارالسنه» و «تبلیغ علیه نظام» صادر و برای رسیدگی به شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه ارسال شده است.
هم‌اکنون پنج زندانی سیاسی کُرد به نام‌های پخشان عزیزی، نایب عسکری، حاتم اوزدمیر، یوسف احمدی و رضا رسایی با حکم اعدام در زندان‌های مرکزی ارومیه، سنندج و کرمانشاه به سر می‌برند. حکم اعدام یوسف احمدی و رضا رسایی در دیوان عالی کشور تایید و هر لحظه در معرض خطر اجرای حکم قرار دارند.
