تۆڕی مافه‌كانی مرۆڤی کوردستان

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در سراسر ایران می‌پردازد.

با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و تحت فشار قرار داشتن افرادی که در معرض نقض حقوق بشر قرار می‌گیرند و همچنین خانواده و نزدیکان آنها، انتشار گزارش‌های مستند و دقیق با دشواری زیادی همراه است.

به همین دلیل آمار و اطلاعات ارائه شده در این گزارش در برگیرنده تمام موارد نقض حقوق بشر نیست. این گزارش ماحصل بررسی اخبار و گزارش‌های انتشار یافته توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستی‌آزمایی گزارش‌های منتشر شده از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایت‌های خبری است.

بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در تیر ۱۴۰۳

کولبران

ارکان بالواس٬ ایوب محمدی و کیان زینی با تیراندازی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در مناطق مرزی شهرستان‌های مریوان استان کردستان٬ نوسود استان کرمانشاه و سردشت استان آذربایجان غربی کشته شدند.

دست‌کم ۱۶ کولبر در نتیجه تیراندازی و ۲ کولبر در اثر ضرب و شتم توسط نیروهای مرزبانی ایران در مناطق مرزی استان‌های کرمانشاه٬ کردستان و آذربایجان غربی مجروح شدند.

اعدام

دست‌کم ۳ شهروند اهل هرسین٬ سرپل ذهاب و اسلام آبادغرب در استان کرمانشاه به اتهامات مربوط به «مواد مخدر» و «قتل عمد» در زندان عادل‌آباد شیراز و دیزل‌آباد کرمانشاه اعدام شدند.

قتل شهروندان

ریبوار رشیدی٬ کاسبکار ۲۹ ساله اهل بانه استان کردستان که در تاریخ ۱۷ تیر در منطقه مرزی « هنگه‌ژال» شهرستان بانه با تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران مجروح و پس از انتقال به بیمارستان به کما رفته بود در تاریخ ۳۱ تیر جان خود را از دست داد.

زن‌کشی

دست‌کم ۴ زن کُرد به نام‌های نرمین پیرهمن٬ مرضیه غلام‌پور٬ ماریا شیرمحمدی و آیدا حیدریان در شهرهای سنندج٬ بجنورد و ایوان غرب قربانی پدیده زن‌کشی شدند. نرمین پیرهمن و مرضیه غلامپور که هر دو قربانی کودک‌ همسری بودند به دلیل درخواست طلاق، توسط همسران خود به قتل رسیدند. ماریا شیرمحمدی به دلیل رد درخواست ازدواج، توسط خواستگارش کشته شده است. از انگیزه قتل آیدا حیدریان توسط همسرش اطلاعی در دست نیست.

صدور حکم

دست‌کم برای ۱۰ شهروند کُرد از سوی دادگا‌ه‌های انقلاب اسلامی کرج٬ شهریار٬ ارومیه٬ بوکان٬ مریوان٬ سنندج و دهگلان به اتهامات سیاسی، احکام حبس٬ شلاق و تبعید صادر شده است.

 
بازداشت‌ها

دست‌کم ۲۲ شهروند و فعال کُرد در شهرهای مختلف استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و تهران به دلایل سیاسی توسط نهادهای امنیتی و قضایی بازداشت شدند. پنج نفر از این افراد جهت اجرای حکم حبس به زندان‌های نقده و سنندج منتقل شدند. شش نفر پس از چند روز بازداشت با تودیع وثیقه به صورت موقت آزاد شدند. از سرنوشت برخی از این افراد همچنان اطلاعی در دست نیست.

از این میان محمدرضا قیطرانی و اسعد کاکه پیشتر نیز در جریان خیزش ژن ژیان ئازادی بازداشت شده بودند.

فیض‌الله شادی٬ شهروند اهل کامیاران در محل کار خود توسط نیروهای امنیتی بازداشت و پس از ۲۴ ساعت آزاد شد. گفته می‌شود بازداشت وی به دلیل استفاده از کلمه «شهید» برای دایی خود در آگاهی ترحیم مادر بزرگش صورت گرفته است. عثمان شفیعی، دایی این شهروند کُرد، از اعضای حزب دمکرات کردستان ایران بود که در دهه شصت در جریان یک رویارویی نظامی، توسط نیروهای سپاه پاسداران جان باخته بود.

خانواده‌های دادخواه

حسن امینی، برادر محمد امینی از جانباختگان خیزش ژن ژیان ئازادی / زن زندگی آزادی پس از احضار به اجرای احکام دادسرای عمومی و انقلاب سنندج برای اجرای حکم ۶ ماه و ۱۵ روز حبس روانه زندان مرکزی این شهر شد. 

وضعیت زندانیان سیاسی

ـ پخشان عزیزی، فعال زن کُرد که با اتهام «بغی» در زندان اوین تهران به سر می‌برد از تاریخ ۱۶ تیر با دستور شورای انضباطی زندان از حق تماس و ملاقات با خانواده محروم شده است.

ـ به دنبال شیوع ساس در بند زنان کانون اصلاح و تربیت سنندج و عدم تلاش مسئولان زندان برای حل این مشکل، زندانیان این بند دست به اعتراض زدند.

آزادی دین و مذهب

ـ ماموستا دکتر سلام محمودیان٬ امام جمعه روستای «بیوران سفلی» و ماموستا حسن خضری٬ امام جمعه روستای «بیوران علیای» سردشت در استان آذربایجان غربی به دادگاه ویژه روحانیت ارومیه احضار شدند.

ـ آیت غلامی، ماموستای اهل سنت و امامت جماعت مسجد «محمد المصطفی» در کرمانشاه، پس از احضار به حراست مرکز روحانیت کرمانشاه، به دستور این نهاد امنیتی از امامت جماعت و فعالیت‌هایش در مسجد منع شد.

درگیری مسلحانه

در تاریخ ۱۹ تیر، نیروهای قرارگاه حمزه سپاه پاسداران با محاصره روستای «تاژاندره» در اشنویه، با گروهی چند نفره از نیروهای مسلح یکی از احزاب اپوزیسیون کُرد درگیر شدند. در جریان این درگیری، ‌دست‌کم یک نفر کشته و یک نفر دیگر نیز پس از زخمی شدن توسط نیروهای سپاه بازداشت شد.