تۆڕی مافه‌كانی مرۆڤی کوردستان

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارش‌های ماهانه خود به بررسی موارد نقض حقوق بشر در کردستان و نقض حقوق شهروندان کُرد در دیگر مناطق و شهرهای ایران طی یک ماه گذشته می‌پردازد.

با توجه به ممنوعیت فعالیت سازمان‌های مستقل حقوق بشری در ایران و تحت فشار قرار داشتن افرادی که در معرض نقض حقوق بشر قرار می‌گیرند و همچنین خانواده و نزدیکان آنها، انتشار گزارش‌های مستند و دقیق با دشواری زیادی همراه است.

به همین دلیل آمار و اطلاعات ارائه شده در این گزارش در برگیرنده تمام موارد نقض حقوق بشر نیست. این گزارش ماحصل بررسی اخبار و گزارش‌های انتشار یافته توسط شبکه حقوق بشر کردستان و راستی‌آزمایی گزارش‌های منتشر شده از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری و سایت‌های خبری است.

بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان در آبان ۱۴۰۲

• کولبر و کاسبکار

دو کولبر در مناطق مرزی بانه در استان کردستان با تیراندازی نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران کشته و دو کولبر به دلیل سرمازدگی و سقوط از ارتفاع در مسیر کولبری جان باختند.

همچنین دست‌کم ۷۵ کولبر با تیراندازی یا ضرب و شتم توسط نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در مناطق مرزی استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه زخمی شدند که ۶ نفر از آنها کودک هستند. دو کولبر نیز به دلیل انفجار مین در مسیر کولبری در مناطق مرزی بانه و مریوان استان کردستان مصدوم شده‌اند.

یک کاسبکار در شهرستان سقز استان کردستان پس از تعقیب و گریز توسط نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران با شلیک گلوله این نیروها کشته شد.

• اعدام‌ها

حکم اعدام دست‌کم ۱۱ زندانی در زندا‌ن‌های قزلحصار کرج، کرمانشاه، ارومیه، خرم‌آباد و اردبیل به اتهامات مربوط به «مواد مخدر»، «قتل عمد» و «فساد فی‌الارض» اجرا شد.

یکی از این افراد یک شهروند افغانستان به نام نظیر محمد است که به اتهام مربوط به «مواد مخدر» در زندان قزل‌حصار کرج اعدام شده است.

قاسم آبسته، زندانی عقیدتی اهل سنت کُرد نیز پس از ۱۴ سال حبس در تاریخ ۱۴ آبان در زندان قزلحصار کرج اعدام شد. او پس از یک دوره بازداشت که با شکنجه همراه بوده است، در یک دادرسی ناعادلانه به همراه ۶ شهروند دیگر اهل سنت کُرد در یک پرونده مشترک به اتهام «افساد فی‌الارض» به اعدام محکوم شده بود.

* توضیح: شبکه حقوق بشر کردستان به دلیل اهمیت اصل حق حیات، در انتشار و ثبت اخبار و آمار اعدام، فارغ از تعلق اتنیکی افراد و محل اجرای حکم، تمام مواردی که از طریق منابع معتبر به اطلاع این نهاد می‌رسد را پس از راستی آزمایی منتشر می‌کند.

• زن‌کشی

دست‌کم شش زن کُرد در ارومیه، کرمانشاه و گیلان‌غرب استان کرمانشاه توسط اعضای مرد خانواده به قتل رسیدند.

• کارگران

دست‌کم ۴ کارگر در شهرهای سلماس، بانه، سنندج و پیرانشهر به دلیل سوانح کاری جان خود را از دست دادند.

• بازداشت‌ها

دست‌کم ۳۸ شهروند و فعال کُرد که ۵ نفر از آنها کودک هستند، در شهرهای مختلف استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، تهران، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی به اتهامات سیاسی توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند. هرچند از میان بازداشت‌شدگان تعدادی با قرار کفالت یا وثیقه به صورت موقت آزاد شده‌اند، اما باقی بازداشت‌شدگان همچنان در بازداشتگاه یا زندان به سر می‌برند و از سرنوشت تعدادی از آنها نیز اطلاعی در دست نیست. سه نفر از این افراد نیز برای اجرای حکم به زندان منتقل شده‌اند.

• صدور احکام

دست‌کم برای ١۱ شهروند و فعال کُرد از سوی دادگا‌ه‌های انقلاب و کیفری شهرهای سنندج، کرمانشاه، مهاباد، اشنویه، سقز و دیوان عالی کشور به اتهامات سیاسی، احکام حبس تعزیری تا ۱۰ سال صادر شده است.

• فشار بر خانواده‌های دادخواه

نهادهای امنیتی در اولین سالگرد تعدادی از جان‌باختگان خیزش ژن ژیان ئازادی و چهارمین سالگرد جان‌باختگان قیام آبان ۹۸ با فشار بر خانواده‌های دادخواه از انتشار فراخوان‌ها و برگزاری مراسم‌های عمومی سالگرد عزیزان‌شان جلوگیری کردند.

نیروهای امنیتی همچنین اقدام به احضار و بازداشت تعدادی از اعضای خانواده‌های دادخواه در شهرهای مختلف کردستان و ایران کردند. اسرین محمدی، خواهر شهریار محمدی و صیاد درویشی، برادر فرجاد درویشی از جان‌باختگان خیزش ژن ژیان ئازادی در شهرهای بوکان و ارومیه از جمله بازداشت شدگان هستند.

• اعتصاب غذای زندانیان

در تاریخ ۱ آبان، ۴۴ زندانی سیاسی و عقیدتی محبوس در بند امنیتی «ارشاد» زندان مرکزی ارومیه در اعتراض به محرومیت از دسترسی به خدمات پزشکی، نصب دوربین مداربسته در سرویس بهداشتی این بند، مخالفت نهادهای امنیتی با درخواست آزادی مشروط و مرخصی دست به اعتصاب غذا زدند.

یک زندانی در زندان بوکان به نام حیدر فیضی در تاریخ ۵ آبان در اعتراض به صدور حکم دادگاه علیه خود با دوختن لب دست به اعتصاب غذا زد.

• ترورهای خارج از کشور

سهراب رحمتی، فعال سیاسی کُرد ایرانی و از اعضای کانون وکلای اقلیم کردستان عراق در شهر اربیل (هەولێر) در تاریخ  ۲۵ آبان مورد سوء قصد مسلحانه قرار گرفت. این وکیل دادگستری در چند سال گذشته وکالت تعدادی از پرونده‌های مربوط به ترور فعالان سیاسی کُرد ایرانی در اقلیم کردستان را بر عهده داشته و بارها از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران مورد تهدید قرار گرفته بود.

• قتل شهروندان

در تاریخ ۶ آبان خبرگزاری‌های حکومتی ایران، خبر مرگ آرمیتا گراوند را پس از ۲۸ روز کما و بستری بودن در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان فجر تهران، اعلام کردند. این در حالی بود که بر اساس گزارش‌های متعدد از همان ابتدای انتقال آرمیتا گراوند به بیمارستان، او فاقد «علائم حیاتی» بود و طی این مدت در کما به سر می‌برد.

آرمیتا گراوند متولد ۱۳ فروردین ۱۳۸۵ در کرمانشاه بود. خانواده او اهل کوهدشت استان لرستان هستند و طی سال‌های اخیر در تهران سکونت داشتند. این دختر ۱۷ ساله‌ در تاریخ ۹ مهر ۱۴۰۲ در خط متروی شهدا تهران به دلیل نداشتن حجاب بر سر، مورد ضرب و شتم ماموران حکومتی (حجاب‌بان) قرار گرفت و به دلیل ضربه به سرش دچار بیهوشی شد.

خانواده آرمیتا گراوند از زمان انتقال فرزندشان به یک بیمارستان نظامی و انتشار اخبار متعدد مبنی بر ضرب و شتم آرمیتا توسط ماموران حکومتی در خط متروی شهدا تهران به دلیل حجاب، تحت کنترل و فشار نهادهای امنیتی بودند و حتی مجبور به انجام مصاحبه‌های تلویزیونی برای رد خبر ضرب و شتم دخترشان توسط ماموران حکومتی شدند.

جمهوری اسلامی پس از اعلام «زمان‌بندی شده» خبر جان‌باختن (کشته شدن) آرمیتا گراوند، پیکر او را ابتدا به گروگان گرفت و مانع از انتقال آن برای دفن در کرمانشاه، زادگاه آرمیتا یا کوهدشت، محل زندگی اقوام پدر و مادرش شد. مراسم خاکسپاری در تهران نیز زیر کنترل شدید نیروهای امنیتی برگزار و ده‌ها نفر از جمله بستگان آرمیتا، خانواده‌های دادخواه، فعالان مدنی و سیاسی بازداشت شدند.

زن‌کشی:

اعدام‌ها:

قتل شهروندان:

کولبران :

بازداشت‌ها:

احکام صادره:

کارگران: